(CaliToday) – Toà liên bang ở Texas vào tối thứ Hai ra án lệnh tạm ngưng chính sách di trú mới của Tổng thống Joe Biden, trong đó mở đường cho gần nửa triệu di dân lậu kết hôn với công dân Mỹ được trở thành công dân Hoa Kỳ.
Chương trình mang tên “Giữ các Gia đình Bên nhau” trên nguyên tắc mở rộng chương trình được sử dụng lâu nay dành cho thân nhân trực hệ của quân nhân Hoa kỳ – chương trình tạm tha tại chỗ, Parole in Place (PIP). PIP sẽ cho phép di dân không có giấy tờ đã kết hôn với công dân Hoa Kỳ hoặc là con nuôi của công dân Hoa Kỳ nộp đơn xin được cứu xét yêu cầu tạm tha của họ, theo từng trường hợp. Nếu không được tạm tha, đương đơn phải rời Mỹ về lại nước sở tại để nộp đơn xin thường trú từ nước ngoài, và thủ tục có thể phải chờ đợi bắt buộc từ 3 hoặc 10 năm, với kết cục không có gì chắc chắn.
Kết hôn với một công dân Mỹ thường mang lại con đường trở thành công dân Hoa Kỳ. Nhưng những người vượt biên giới phía Nam bất hợp pháp – thay vì đến nước này bằng thị thực – phải trở về nước họ để hoàn tất thủ tục xin thẻ xanh. Điều đó có nghĩa là phải xa cách lâu dài với vợ/chồng và gia đình của họ. Chương trình mới sẽ cho phép các gia đình ở lại đất nước trong khi họ theo đuổi tư cách pháp nhân.
Ước tính có khoảng nửa triệu cặp vợ chồng và 50.000 trẻ em không phải công dân Mỹ hội đủ điều kiện theo quy định mới, và chính phủ liên bang bắt đầu chấp nhận đơn từ ngày 19 tháng 8. Nhưng Tổng Biện lý Texas và 15 tiểu bang Cộng hoà khác vào thứ Sáu đệ đơn khởi kiện chương trình.
Vụ kiện được đệ lên toà vào ngày 23 tháng 8 năm 2024 ở Tyler, Texas, cáo buộc chính sách “vi phạm Hiến pháp và làm tồi tệ hơn thảm hoạ trú bất hợp pháp đang làm thiệt hại Texas và quốc gia chúng ta.” Texas dẫn đầu vụ kiện được các tiểu bang Florida, Idaho, Alabama, Arkansas, Georgia, Iowa, Kansas, Louisiana, Missouri, North Dakota, Ohio, South Carolina, South Dakota, Tennessee, và Wyoming ủng hộ.
Thẩm phán toà liên bang Hoa Kỳ J. Campbell Barker trong phán quyết cho rằng, khiếu nại của các tiểu bang ” đáng kể và đáng được cân nhắc chặt chẽ hơn so với những gì tòa có thể cho phép cho đến nay.” Toà ra án lệnh Ngưng Tạm Thời TRO kéo dài trong 14 ngày, Thẩm phán tỏ dấu hiệu sẽ gia hạn thêm thời gian nếu cần thiết.
Phán quyết của Barker ra lệnh cho chính phủ ngừng cứu xét đơn theo chương trình, nhưng không cấm chính phủ tiếp nhận đơn. Di dân hội đủ điều kiện vẫn có thể nộp đơn, nhưng đơn của họ sẽ không được giải quyết cho đến khi lệnh tạm ngưng được dỡ bỏ.
Với quyết định này, Sở Di trú USCIS có thể vẫn tiếp tục nhận đơn tham gia chương trình. Tuy nhiên, cơ quan không thể cứu xét hay đưa ra quyết định về những đơn đó trong 14 ngày. Nộp đơn tham gia không bị hạn chế, nên bất cứ ai hội đủ điều kiện đều có thể nộp đơn. Nếu lệnh cấm tạm thời được gỡ bỏ sau 14 ngày, và USCIS bắt đầu thủ tục cứu xét, đương đơn trong thời gian lệnh cấm sẽ không bị phạt hay bị cấm cứu xét.
Để hội đủ điều kiện tham gia chương trình Keeping Families Together, đương đơn phải sống liên tục tại Hoa Kỳ trong ít nhất 10 năm, kết hôn với công dân Hoa Kỳ tính đến ngày 17 tháng 6 năm 2024, và không có tiền án hoặc mối đe dọa an ninh. Thủ tục nộp đơn bao gồm lệ phí $580 Mỹ kim, và điền mẫu đơn I-131F kèm theo tuyên bố cá nhân và bằng chứng về việc liên tục ở Mỹ.
Tình hình vẫn còn thay đổi, và những người nộp đơn nên được cập nhật thông tin về tình trạng của chương trình. Bất chấp việc tạm dừng cứu xét đơn, những ai đủ điều kiện có thể cân nhắc chuẩn bị đơn xin của mình vì hiện tại không có lệnh cấm nộp đơn.
Tổng thống Joe Biden và thứ Ba gởi ra tuyên bố lên án chương trình.
Hương Giang