(CaliToday) – Tối cao Pháp viện vào thứ Sáu phán quyết, chính phủ có thể tướt súng khỏi tay những người chịu lệnh bảo vệ bạo lực gia đình, hạn chế quyết định bom tấn vào năm 2022 vốn mở rộng đáng kể quyền Tu chính Án thứ Hai.
Quyết định đưa ra vào thứ Sáu giống như một sự rút lui khỏi một loạt các phán quyết quan trọng liên tục ủng hộ quyền sử dụng súng bắt đầu từ năm 2008, khi Toà tối cao lần đầu tiên công nhận quyền hiến pháp của người giữ súng trong nhà cho mục đích tự vệ.
Chánh án John Roberts viết cho tòa án ở Rahimi rằng Những người gây ra các mối đe dọa bạo lực gia đình khả tín có thể bị tước vũ khí, theo quan điểm đa số do Chánh thẩm John Roberts chắp bút. Phán quyết đảo ngược quyết định của toà Phúc thẩm, mặc dù toà bảo thủ cho biết họ chỉ áp dụng phán quyết Bruen năm 2022 của Tối cao Pháp viện, trong đó dường như , phán quyết dường như đã tiêu diệt một loạt luật súng ống.
Tối cao Pháp viện trong phán quyết vụ Hiệp hội Súng trường & Súng lục tiểu bang New York kiện Bruen vào năm 2022 thiết lập quyền mang súng ra khỏi nhà, và công bố bài toán thử mới để đánh giá tất cả các loại luật kiểm soát súng, dựa trên các thực tiễn lịch sử để đánh giá tính hợp hiến của luật. Phép thử mới đó gây ra sự nhầm lẫn ở các tòa cấp dưới, khi một số thẩm phán bác bỏ luật đã có trên sách vở trong nhiều thập niên.
Vụ kiện Hoa Kỳ chống Rahimi đặt câu hỏi, liệu một người đàn ông Texas có thể bị truy tố theo luật liên bang cấm những người bị lệnh bảo vệ bạo lực gia đình sở hữu súng hay không. Đại diện đa số trong quyết định 8- 1, Chánh thẩm John Roberts nói rằng câu trả lời “Có,” và những quyền trong Tu chính Án thứ Hai có giới hạn.
“Khi lệnh bảo vệ có kết luận một người đặt ra mối đe dọa khả tín đối với an toàn thể chất của người phối ngẫu, cá nhân đó có thể, theo Tu chính án thứ hai, bị cấm sở hữu súng trong khi lệnh có hiệu lực,” Roberts ghi trong quan điểm đa số. “Kể từ khi được ban hành, luật súng ống của quốc gia chúng ta đã bao gồm các điều khoản ngăn chặn những người đe dọa gây thiệt hại thể chất cho người khác sử dụng vũ khí sai trái.”
Thẩm phán Clarence Thomas viết quan điểm đa số trong quyết định vụ kiện Hiệp hội Súng trường & Súng lục tiểu bang New York kiện Bruen vào năm 2022 là người bất đồng chính kiến duy nhất.
Các chuyên viên pháp lý cho biết, phán quyết vào thứ Sáu là một chiến thắng của những người ủng hộ các quy định về súng.
“Quyết định này sẽ giúp luật súng dễ dàng vượt qua thách thức pháp lý hơn,” Giáo sư luật trường Đại học California Los Angeles, ông Adam Winkler nói. “Nhìn chung, phán quyết gởi tín hiệu đa số tòa không hoàn toàn phản đối luật súng đạn. Các tòa cấp dưới có thể cảm thấy có thể linh động hơn để duy trì luật súng ống trong tương lai.”
Quyết định vụ Bruen cho rằng, luật súng ống chỉ hợp hiến nếu tòa án có thể tìm thấy tương tự lịch sử.
Trong bất đồng quan điểm, Thẩm phán Clarence Thomas mạnh mẽ phản đối. “Tòa án và chính phủ không chỉ ra một đạo luật lịch sử nào thu hồi quyền Tu chính Án thứ Hai của công dân dựa trên khả năng xảy ra bạo lực giữa các cá nhân, Thomas ghi.
Thẩm phán Thomas cho rằng, chính phủ có cách tước vũ khí của những người nguy hiểm tốt hơn, bằng cách truy tố họ về tội bạo lực hình sự. Nhưng điều mà chính phủ không thể làm là “tước bỏ quyền Tu chính Án thứ Hai của bất cứ ai phải tuân theo lệnh bảo vệ, ngay cả khi người đó chưa bao giờ bị buộc tội hoặc kết án về một tội ác nào đó”.
Ba Thẩm phán cấp tiến vốn bất đồng quan điểm trong vụ Bruen tiếp tục cho rằng, phán quyết là một sai lầm nghiêm trọng. Tuy nhiên, họ cho biết họ rất vui trước những hạn chế mới.
Vụ việc bắt đầu vào năm 2019 khi Zackey Rahimi, một kẻ buôn ma túy ở Texas, hành hung bạn gái, và đe dọa sẽ bắn nạn nhân nếu cô nói cho bất cứ ai, dẫn đến nạn nhân xin toà lệnh bảo vệ. Lệnh toà đình chỉ giấy phép sử dụng súng của Rahimi, và cấm ông sở hữu vũ khí.
Theo hồ sơ tòa, Rahimi xem thường lệnh toà một cách trắng trợn. Y dùng súng đe dọa một người phụ nữ khác, dẫn đến cáo buộc hành hung bằng vũ khí chết người. Sau đó, trong vòng hai tháng, y nổ súng công khai năm lần. Chẳng hạn, khó chịu về ý kiến được một khách mua ma tuý của anh ta đăng trên mạng xã hội của một người, tên Rahimi dùng súng trường AR-15 bắn vào nhà người này. Khi một nhà hàng thức ăn nhanh từ chối thẻ tín dụng của một người bạn, y tức giận bắn nhiều phát lên trời.
Những vụ nổ súng như vậy dẫn đến lệnh khám xét nhà tên Rahimi, và nhà chức trách phát giác ra súng ống tại đây. Nghi can bị buộc tội vi phạm luật liên bang quy định cấm người chịu lệnh bạo lực gia đình không được tàng trữ súng.
Sau khi bị thẩm phán bác bỏ thách thức của Tu chính án thứ hai, nghi can nhận tội và lãnh bản án hơn sáu năm tù. Tòa Phúc thẩm liên bang Khu vực thứ Năm lúc đầu khẳng định kết tội Rahimi trong một quyết định ngắn gọn, bác bỏ lập luận rằng luật đã vi phạm Tu chính Án thứ hai.
Nhưng Tòa Phúc thẩm vào năm 2023 đảo ngược quyết định, sau phán quyết của Tối cao Pháp viện về Bruen, bác bỏ nhiều luật cũ được chính phủ xác định có thể tương tự, cho rằng chúng không đủ giống với luật liên quan đến lệnh bảo vệ bạo hành gia đình.
Hương Giang