(CaliToday) – Công tố viên Đặc biệt Jack Smith vào thứ Hai yêu cầu toà liên bang bãi bỏ tất cả mọi cáo buộc truy tố Tổng thống đắc cử Donald Trump nỗ lực đảo ngược kết quả bầu cử 2020 dẫn đến bạo động Điện Capitol ngày 6 tháng 1 năm 2021, và cất giữ trái phép tài liệu Mật của chính phủ.
Hai thỉnh nguyện cùng lúc được đệ lên Toà xét xử liên bang DC và Toà Phúc thẩm khu vực 11 ở và Atlanta là sự thừa nhận Trump sẽ trở lại Toà Bạch Ốc vào tháng 1 mà không bị gánh nặng truy tố liên bang nhằm buộc ông phải chịu trách nhiệm âm mưu đảo ngược bầu cử, và cất giữ một kho tài liệu mật cao sau nhiệm kỳ đầu tiên.
Gần 16 tháng sau khi đại bồi thẩm đoàn quyết định truy tố ông Trump can thiệp bầu cử, công tố vào thứ Hai đệ thỉnh nguyện lên toà liên bang D.C, yêu cầu Thẩm phán Tanya Chutkan khép lại hồ sơ truy tố, theo chính sách lâu năm của Bộ Tư pháp không truy tố một đương kim tổng thống, không phải vì giá trị pháp lý của các cáo buộc.
Smith trong hai thỉnh nguyện nói rõ, yêu cầu bãi bỏ không liên quan đến “sức mạnh bằng chứng của chính phủ, hoặc giá trị của truy tố được chính phủ hoàn toàn ủng hộ.” Công tố viên Đặc biệt thừa nhận tính độc đáo của tình huống này, cho rằng cả Bộ Tư pháp lẫn quốc gia đều chưa từng “gặp phải tình huống như vậy, khi đại bồi thẩm đoàn đưa ra cáo trạng liên bang chống một công dân tư, và một cuộc truy tố hình sự đang diễn ra thì bị cáo được bầu làm tổng thống.”
Trong khi tìm cách khép lại cáo trạng hình sự trước khi Trump nhậm chức, Smith cũng không dứt khoát đóng sập cánh cửa khả năng một ngày nào đó những cáo trạng này sẽ được khôi phục. Trong cả hai hồ sơ, yêu cầu bãi bỏ “không làm phương hại” để ngỏ khả năng các cáo buộc có thể được đưa ra xem xét sau khi Trump hết nhiệm kỳ thứ hai.
Nhưng hồ sơ không giải quyết được câu hỏi liệu thời tiêu hình phạt 5 năm đối với hầu hết hành vi phạm tội liên bang có khiến điều đó không thể thực hiện được hay không. Một số công tố cho rằng, thời gian Trump ở Toà Bạch Ốc không nên được tính vào khoảng thời gian 5 năm đó.
Vài giờ sau sau khi nhận được thỉnh nguyện của Smith, Thẩm phán Tanya S. Chutkan giám sát vụ can thiệp bầu cử ở Washington ngay lập tức ban hành án lệnh ngắn gọn, trong đó bãi bỏ toàn bộ thủ tục tố tụng.
Trump lần đầu vào tháng 8 năm 2023 bị truy tố 4 tội danh đại hình: âm mưu lường gạt Hoa Kỳ, âm mưu cản trở một thủ tục chính thức, cản trở và tìm cách cản trở một thủ tục chính thức, và âm mưu tước quyền bầu cử của cử tri. Nhưng cáo trạng sau đó bị đình chỉ trong nhiều tháng khi toán luật sư biện hộ thách thức và được Tối cao Pháp viện đồng tình với luận lý ông ta được miễn tố những hành động chính thức trong nhiệm kỳ.
Cáo trạng đánh dấu những khoảnh khắc đặc biệt trong lịch sử nước Mỹ: lần đầu tiên một đương kim tổng thống tìm cách bám víu quyền lực một cách bất hợp pháp.
Việc bãi bỏ truy tố cũng đánh dấu một thời khắc lịch sử. 50 năm sau khi Tổng thống Richard Nixon bị giới lập pháp lưỡng đảng buộc phải từ chức giữa bối cảnh những cáo buộc hình sự, một nửa cử tri Mỹ đưa Trump trở lại Toà Bạch Ốc, bất chấp những cáo buộc nghiêm trọng về hành vi sai trái khi còn trong nhiệm kỳ.
Thỉnh nguyện của Smith được đệ lên toà sau khi Tổng thống đắc cử bắt đầu đưa những người trung thành vào lãnh đạo Bộ Tư pháp, nhằm sa thải Smith ngay lập tức, và điều tra các công tố truy tố ông, cùng với những kẻ thù chính trị khác. Công tố viên đặc biệt cho thấy ý định từ chức trước khi Trump nhậm chức.
Bãi bỏ cáo trạng chống Trump “là chiến thắng lớn cho thượng tôn luật pháp, và là bước quan trọng nhằm chấm dứt “việc vũ khí hoá chính trị trong hệ thống tư pháp chúng ta,” Giám đốc truyền thông của Tổng thống đắc cử, Steven Cheung ghi trong tuyên bố.
Công tố viên Đặc biệt Jack Smith vào thứ Hai cũng nhận được một phán quyết có lợi, Toà liên bang ở Texas từ chối thỉnh nguyện của Tổng Biện lý Ken Paxto yêu cầu toà buộc Smith phải lưu giữ tất cả hồ sơ những cuộc điều tra Trump. Thẩm phán Matthew Kacsmaryk cho rằng một án lệnh như vậy không cần thiết vì Paxton không thể chứng minh được có “rủi ro đáng kể” Smith có ý định huỷ bất cứ tài liệu nào.
Tuy nhiên, Smith vẫn đối mặt với với lời kêu gọi từ các nhà lập pháp Cộng hoà tại Quốc hội lưu giữ hồ sơ tài liệu liên quan đến các cuộc điều tra. Và chính Trump cũng gợi ý có thể sử dụng Bộ Tư pháp mới để điều tra Công tố viên Đặc biệt.
Smith tiếp tới sẽ đệ báo cáo kết luận điều tra lên Tổng trưởng Tư pháp, và sau khi được bôi xoá những thông tin mật, Merrick Garland dự tính sẽ công bố trước khi Donald Trump nhậm chức.
Hương Giang