(CaliToday) – Với lập luận Điều 3 Tu chính Án 14 không áp dụng cho một cựu cựu tổng thống, Donald Trump trong tuần này sẽ tìm cách thuyết phục Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ đảo ngược phán quyết của Colorado tước tư cách tranh cử của ông trong vòng sơ bộ tiểu bang, do những hành động liên quan đến vụ bạo động Điện Capitol ngày 6 tháng 1 năm 2021.
Đây không phải là lần duy nhất ông Trump đưa ra khẳng định kiểu này trước Toà. Khi đấu tranh pháp lý với 4 vụ kiện hình sự và những tranh tụng dân sự khác ở toà cấp dưới, cựu Tổng thống thường xuyên cho rằng ông hoàn toàn được miễn tố, hay không phải đối mặt với với những thách thức pháp lý đó.
“Ông Trump dường như bị ám ảnh bởi việc đặt mình trên luật pháp. Chủ đề xuyên suốt những tuyên bố này là ông ta không thể chịu trách nhiệm trước pháp luật về bất cứ điều gì bản thân đã làm,” Giáo sư luật hiến pháp trường Đại học North Carolina Michael Gerhardt nói. “Chưa có tổng thống hay cựu tổng thống nào đưa ra những tuyên bố kỳ quặc và ích kỷ như vậy.”
Tối cao Pháp viện với cán cân 6-3 nghiêng hẳn về bảo thủ, trong đó có 3 Thẩm phán được Donald Trump bổ nhiệm, dự tính sẽ lắng nghe kháng án phán quyết từ Toà Tối cao Colorado, trong đó loại tên ông Trump ra khỏi lá phiếu sơ bộ Cộng hoà của tiểu bang, theo Điều khoản 3 Tu chính Án 14 liên quan đến tham gia nổi loạn.
Mặc dù cựu Tổng thống chưa khẳng định quyền miễn tố tổng thống sâu rộng trong vụ này, nhưng Tối cao Pháp viện vẫn có thể phải đối mặt với vấn đề này trong các vụ truy tố hình sự và kiện dân sự liên quan đến nỗ lực đảo ngược bầu cử 2020, và những tuyên bố mạ lị E. Jean Carroll.
Trump trước đây từng tỏ ra xem thường những hạn chế đối với hành động của ông ta. Cựu Tổng thống trong chiến dịch tranh cử năm 2016 có tuyên bố khá nổi tiếng rằng ông ta “có thể đứng giữa Đại lộ số 5 và bắn ai đó, và tôi sẽ không mất bất cứ cử tri nào.”
Trong nỗ lực tránh được các cáo buộc hình sự liên quan đến nỗ lực đảo ngược kết quả thất cử 2020, luật sư biện hộ ông Trump lập luận trước Hội đồng Phúc thẩm liên bang rằng, mộ tổng thống có thể ra lệnh cho biệt kích Hải quân ám sát một đối thủ chính trị và vẫn được miễn tố, trư phi bị Hạ viện và Thượng viện luận tội và kết án.
Khi được yêu cầu đưa ra ý kiến về khẳng định quyền miễn tố tổng thống, phát ngôn nhân chiến dịch tranh cử của Trump nhắc đến ý kiến được cựu Tổng thống đăng trên mạng xã hội Truth Social vào ngày 10 tháng 1, trong đó tuyên bố, một tổng thống không thể làm việc nếu không được “MIỄN TỐ TUYỆT ĐỐI.” 9 ngày sau, Trump tiếp tục cho rằng, các tổng thống cần được miễn tố ngay cả đối với “những sự kiện ‘vượt quá giới hạn.”
Cựu Tổng thống Donald Trump vào ngày 18 tháng 1 hối thúc Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ đảo ngược phán quyết của Toà Tối cao tiểu bang Colorado về việc liệu Tu chính Án 14 có tước tư cách tranh cử của ông hay không.
Trong thỉnh nguyện đệ lên Toà, biện hộ đưa ra một loạt những lập luận của họ tại sao Toà Colorado đã sai lầm khi có quyết định chưa từng có tiền lệ vào tháng trước. “Toà nên đảo ngược quyết định của Colorado vì Tổng thống Trump không rơi vào Điều 3, vì Tổng thống không phải là một ‘viên chức Hoa Kỳ’ theo Hiến pháp. Và ngay cả khi Tổng thống chịu ảnh hưởng của Điều 3 đi chăng nữa, ông cũng không ‘tham gia’ vào bất cứ hoạt động nào đúng theo tiêu chuẩn ‘nổi loạn,’’’ luật sư lập luận trong thỉnh nguyện 59 trang.
Biện hộ yêu cầu “Tòa nên chấm dứt nhanh chóng và dứt khoát những nỗ lực tước tư cách tranh cử, vốn đe dọa tước quyền bầu cử của hàng chục triệu người Mỹ.” Nỗ lực xoá tên ông Trump trên lá phiếu, theo các luật sư, “có thể dẫn đến hỗn loạn và náo động, nếu toà và viên chức các tiểu bang khác cũng theo Colorado và gạt tên ứng cử viên Tổng thống Cộng hoà ra khỏi lá phiếu của họ.”
“Sự thật là Tổng thống Trump đã không phạm tội hoặc tham gia vào các hành vi bất hợp pháp xảy ra tại Điện Capitol, và Tòa án này không thể dung thứ cho một chế độ cho phép tư cách tranh cử của một ứng cử viên phụ thuộc vào đánh giá của tòa xét xử về những lời khai mơ hồ của nhân chứng chuyên viên, hoặc tuyên bố rằng Tổng thống Trump có năng lực thần giao cách cảm,” thỉnh nguyện ghi. “Tổng thống Trump chưa bao giờ tham gia hoặc ra lệnh bất cứ hành vi bất hợp pháp nào xảy ra tại Điện Capitol vào ngày 6 tháng 1 năm 2021. Trên thực tế, điều ngược lại mới đúng, vì Tổng thống Trump nhiều lần kêu gọi ôn hoà, ái quốc, luật pháp và trật tự.”
Giáo sư luật trường Đại học UC Berkeley từng phục vụ trong chính quyền Tổng thống George W. Bush, John Yoo bày tỏ hy vọng Tối cao Pháp viện sẽ bác bỏ yêu sách của Trump. “Luật sư của ông ta đang đưa ra những lập luận chưa từng có, có khả năng thất bại trước tòa, nhưng chúng không hề phù phiếm,” Giáo sư nói.
Cựu Tổng thống cũng tuyên bố quyền miễn tố trong truy tố hình sự can thiệp bầu cử Georgia, những vụ kiện dân sự liên quan bạo động Điện Capitol ngày 6 tháng 1 năm 2021, và trong vụ kiện dân sự của bà E. Jean Carroll.
Tối cao Pháp viện vào năm 2020 từng bác bỏ yêu cầu miễn tố của Trump đối với trát đòi từ cựu Biện lý quận Manhattan Cyrus Vance Jr. trong cuộc điều tra tiền bịt miệng cho đào khiêu dâm trước bầu cử 2016.
Một số chuyên viên pháp lý tỏ ra hoài nghi việc Trump sẽ thắng thế tại Tòa Tối cao về vấn đề miễn tố, nhưng cảnh báo về hậu quả việc này xảy ra, vì sẽ “gửi thông điệp nguy hiểm rằng các tổng thống có thể xem thường Hiến pháp và luật pháp liên bang mà không bị trừng phạt.”
“Một chiến thắng dành cho Trump trong lập luận miễn tố sẽ gây rất nhiều rắc rối, bất kể ai thắng cử vào tháng 11 này,” Chánh luật sư tại tổ chức pháp lý cấp tiến Trung tâm Trách nhiệm Hiến pháp, ông Brianne Gorod nói.
Hương Giang (Theo Reuters)