(CaliToday) – Tổng thống Volodymyr Zelensky vào thứ Sáu có cuộc gặp gỡ với ông Donald Trump giữa bối cảnh căng thẳng gia tăng giữa hai bên về cuộc chiến Ukraine chống xâm lược Nga, và bầu cử Mỹ.
“Cả hai chúng tôi đều muốn nhìn thấy chiến tranh chấm dứt, và chúng tôi muốn nhìn thấy thoả thuận công bằng,” Trump chia sẻ với Fox News khi đứng cạnh Zelensky sau cuộc họp kéo dài 40 phút. “Tổng thống muốn nó kết thúc, và ông muốn nó kết thúc càng nhanh càng tốt. Ông ấy muốn giao dịch công bằng diễn ra.”
Zelensky cho rằng, cuộc chiến lẽ ra không nên bắt đầu, và cần phải gây áp lực Tổng thống Nga Vladimir Putin, đem lại hòa bình cho thân nhân những người thiệt mạng. “Chúng ta cần làm mọi cách gây áp lực buộc ông ấy phải chấm dứt cuộc chiến này,” Tổng thống Ukraine nói. “Ông ta đang ở trong lãnh thổ của chúng tôi. Đó là điều quan trọng nhất cần hiểu. Ông ta đang ở trên đất chúng tôi.”
Cuộc gặp gỡ diễn ra vào thời lúc quan trọng trong cuộc chiến Nga-Ukraine khi Tổng tuyển cử Mỹ đang đến gần. Trump và đối thủ là Phó Tổng thống Kamala Harris đã có cách giải quyết với Kiev hoàn toàn khác nhau. Zelensky mong muốn duy trì mối quan hệ tốt đẹp với Hoa Kỳ – nhà cung cấp vũ khí và tiền bạc lớn nhất cho quốc gia ông trong cuộc chiến chống Nga. Nhưng tương lai của sự ủng hộ sẽ bấp bênh nếu Trump đắc cử.
Thường xuyên đánh bóng mối quan hệ tốt đẹp với Putin, ca ngợi Tổng thống Nga “khá sáng suốt” khi xâm lược Ukraine, cựu Tổng thống trong nhiều tháng chỉ trích sự ủng hộ Mỹ dành cho Ukraine, và chế nhạo Zelensky là “người bán hàng” khi tìm cách thuyết phục Washington cung cấp thêm vũ khí và khí tài để chống lại Nga. Trump vào thứ Sáu nhắc đến lần bị Dân chủ tại Quốc hội luận tội đầu tiên sau khi ông ta yêu cầu người đồng nhiệm điều tra ông Joe Biden và con trai Hunter Biden – người từng có chân trong ban quản trị công ty khí đốt Ukraine.
Vào lúc Trump yêu cầu Zelensky giúp, ông ta giữ lại $400 triệu Mỹ kim viện trợ quân sự cho Kiev khi quốc gia đang chiến đấu chống những phần tử ly khai được Nga chống lương ở biên giới phía Tây. Trump sau đó được Thượng viện do Cộng hoà kiểm soát tha bổng. “Ông ấy có thể hành xử phô trương, và gây ấn tượng, nhưng đã không làm như vậy. Ông ấy nói, Tổng thống Trump hoàn toàn không làm gì sai trái.’ Ông ấy nói lớn và rõ ràng điều đó.”
Zelensky vào tháng 10 năm 2019, khi Quốc hội bắt đầu cuộc điều tra luận tội, cho truyền thông hay, “không có hành vi tống tiền” nào từ Trump. Tổng thống Ukraine muốn giữ khoảng cách với chính trị Hoa Kỳ. “Tôi không muốn can thiệp vào cuộc bầu cử bất cứ cách nào,” Zelensky nói.
Nhưng truyền thông sau đó loan tin, bất chấp sự phủ nhận của Zelensky, giới chức Hoa Kỳ biết, lãnh đạo Ukraine cảm thấy áp lực từ chính quyền Trump trong việc điều tra Biden ngay cả trước cuộc điện đàm mà Tổng thống Mỹ yêu cầu giúp.
Trong một cuộc phỏng vấn được tờ The New Yorker đăng vào Chủ nhật, Zelensky cho rằng Thượng nghị sĩ JD Vance “quá cực đoan” vì quan điểm của ông về Ukraine, và đề nghị ứng cử viên phó tổng thống nghiên cứu về Đệ nhị Thế chiến. Vance kêu gọi chấm dứt sự ủng hộ của Hoa Kỳ dành cho Ukraine, cũng như ủng hộ Kyiv nhượng lại lãnh thổ cho Nga trong một thỏa thuận hòa bình. “Ý tưởng cho rằng, thế giới nên kết thúc cuộc chiến này với cái giá Ukraine trả là điều không thể chấp nhận được,” Zelensky nói trong cuộc phỏng vấn. Tổng thống Ukraine tỏ ra thận trọng hơn đối với ông Donald Trump, cho biết họ có những cuộc điện đàm tốt đẹp, nhưng ứng cử viên tổng thống Cộng hòa “không thực sự biết ngăn chặn chiến tranh như thế nào, ngay cả khi ông ấy nghĩ mình biết.”
Trump trong tuần này ít nhất 2 lần chỉ trích Zelensky và Ukraine. Phát biểu vận động tranh cử tại North Carolina vào thứ Tư, cựu Tổng thống cho rằng Ukraine “bị huỷ diệt,” và người dân ở đó “đã chết.”
“Bất cứ thỏa thuận nào, cho dù thỏa thuận tồi tệ nhất, đều sẽ tốt hơn những gì chúng ta có hiện nay, Trump nói. “Nếu họ đạt được một thỏa thuận tệ đi nữa thì mọi chuyện sẽ tốt hơn nhiều. Họ sẽ phải từ bỏ ít nhiều, và mọi người sẽ sống an lành, và mọi tòa nhà sẽ được tái thiết, và chúng sẽ tồn tại thêm 2.000 năm nữa.”
Trong khi đó, Phó Tổng thống Harris vào thứ Năm đứng cạnh Zelensky chỉ trích việc ứng cử viên Cộng hoà thúc đẩy Ukraine nhanh chóng đạt được thỏa thuận chấm dứt chiến tranh không dựa trên “những đề nghị hòa bình mà thay vào đó đề nghị đầu hàng.”
Trump vào thứ 5 khẳng định ông không ủng hộ đầu hàng.
Khi chuẩn bị gặp Zelenskky vào thứ Sáu, cựu Tổng thống nhận được câu hỏi liệu Ukraine có thể chiến thắng hay không, Trump đáp, “Chắc chắn. Họ có thể thắng.”
“Chúng tôi có mối quan hệ rất tốt. Và tôi cũng có mối quan hệ rất tốt, như quý vị biết đấy, với Tổng thống Putin. Và nếu chúng tôi thắng, tôi nghĩ chúng tôi sẽ giải quyết được vấn đề rất nhanh chóng.”
Zelensky cắt ngang Trump, “Tôi hy vọng giữa chúng ta có nhiều mối quan hệ tốt đẹp hơn.”
“Nhưng, quý vị biết đấy, cả hai cần hợp tác để giải quyết vấn đề đó,” Trump nói xen vào, trước khi chuyển sang câu hỏi khác.
Hương Giang