(Calitoday) – Tổng thống Donald Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp vào thứ Năm, chỉ đạo Bộ trưởng Giáo dục Linda McMahon bắt đầu quá trình giải thể Bộ Giáo dục.
“Nghe có vẻ lạ đúng không? Bộ Giáo dục. Chúng ta sẽ loại bỏ nó,” Trump phát biểu tại Phòng Đông của Tòa Bạch Ốc trong một buổi lễ, nơi ông đứng cạnh những đứa trẻ đang ngồi tại bàn học. Trước khi ký sắc lệnh, Trump quay sang các em nhỏ và hỏi: “Bố có nên làm điều này không?”
Giới thiệu McMahon, Trump nói rằng “hy vọng bà ấy sẽ là Bộ trưởng Giáo dục cuối cùng của chúng ta.” Ông cũng cam kết “sẽ tìm một công việc khác cho bà, Linda.”
Việc xóa bỏ hoàn toàn Bộ Giáo dục cần có sự phê duyệt từ Quốc hội. Trump hy vọng rằng Đảng Dân chủ sẽ ủng hộ dự luật này.
“Tôi hy vọng họ sẽ bỏ phiếu tán thành,” Trump nói về các nghị sĩ Dân chủ, “vì cuối cùng vấn đề này có thể sẽ được đưa ra trước Quốc hội.”
Ngay sau khi Trump ký sắc lệnh, Thượng nghị sĩ Bill Cassidy (R-La.), Chủ tịch Ủy ban Y tế, Giáo dục, Lao động và Lương hưu Thượng viện, tuyên bố trên nền tảng X rằng ông sẽ “đệ trình dự luật” nhằm thực hiện mục tiêu của Trump sớm nhất có thể.
Cản trở từ Quốc hội và sự phản đối của Đảng Dân chủ
Bộ Giáo dục Mỹ được thành lập vào năm 1979, dưới thời Tổng thống Jimmy Carter. Việc giải thể bộ này chắc chắn sẽ gặp rào cản lớn từ Đảng Dân chủ, đặc biệt tại Thượng viện, nơi cần 60 phiếu để vượt qua thủ tục tranh luận (filibuster) và đưa dự luật ra bỏ phiếu cuối cùng.
Dân biểu Bobby Scott (D-Va.), thành viên cấp cao của Ủy ban Giáo dục Hạ viện, gọi sắc lệnh của Trump là “liều lĩnh”, cho rằng điều này sẽ gây nguy hiểm cho học sinh có thu nhập thấp, học sinh da màu, học sinh khuyết tật và trẻ em ở vùng nông thôn.
Trong khi đó, Thư ký báo chí Tòa Bạch Ốc Karoline Leavitt trấn an rằng Bộ Giáo dục sẽ không bị xóa bỏ hoàn toàn, vì một số chức năng quan trọng vẫn được duy trì, bao gồm thực thi luật dân quyền, giám sát các khoản vay sinh viên và trợ cấp Pell.
“Bộ Giáo dục sẽ nhỏ hơn rất nhiều so với hiện tại,” Leavitt nói, đồng thời nhấn mạnh sắc lệnh chỉ đạo McMahon “thu nhỏ đáng kể cơ quan này”.
Một quan chức cấp cao trong chính quyền cho biết sắc lệnh này sẽ không tác động đến các chương trình hỗ trợ học sinh khuyết tật hoặc quỹ Title I, vốn được cấp cho các học khu có tỷ lệ học sinh có thu nhập thấp cao.
Dư luận phản đối mạnh mẽ
Kết quả thăm dò cho thấy phần lớn người dân không ủng hộ việc loại bỏ Bộ Giáo dục. Một cuộc khảo sát của Quinnipiac (thực hiện từ ngày 6-10/3) cho thấy 60% cử tri phản đối kế hoạch này, trong khi chỉ 33% ủng hộ. Đặc biệt, trong số các cử tri Dân chủ, chỉ 1% đồng ý, trong khi 98% phản đối.
Trong phiên điều trần xác nhận tại Thượng viện vào tháng trước, Bộ trưởng McMahon cũng thừa nhận rằng việc đóng cửa Bộ Giáo dục cần có sự phối hợp với Quốc hội.
“Tổng thống Trump hiểu rằng chúng tôi sẽ phải làm việc với Quốc hội,” bà nói khi trả lời câu hỏi của Thượng nghị sĩ Cassidy. “Chúng tôi muốn làm điều này một cách bài bản, đảm bảo rằng kế hoạch được các nghị sĩ ủng hộ, với mục tiêu có một hệ thống giáo dục hoạt động hiệu quả hơn.”
Tuy nhiên, sắc lệnh của Trump dường như đang “lách luật” bằng cách thu hẹp quy mô Bộ Giáo dục trước khi Quốc hội có thể can thiệp. McMahon cho biết trên chương trình “The David Webb Show” của SiriusXM rằng chính quyền Trump đang “từng bước cắt giảm” bộ này, đồng thời hỗ trợ các bang trong việc tiếp quản và quản lý hệ thống giáo dục.
Bà cũng lập luận rằng Bộ Giáo dục không trực tiếp giảng dạy, thuê giáo viên hay xây dựng chương trình giảng dạy, mà chỉ có nhiệm vụ phân bổ ngân sách cho các bang. “Sự đổi mới và sáng tạo phải đến từ cấp tiểu bang,” bà nhấn mạnh.
Phản ứng từ các tổ chức lao động và dân quyền
Chính quyền Trump đã bắt đầu cắt giảm nhân sự Bộ Giáo dục gần một nửa trong những tuần gần đây. Tuy nhiên, các quan chức bang và nghị sĩ cảnh báo rằng họ chưa sẵn sàng tiếp quản hoàn toàn trách nhiệm về chính sách giáo dục.
Các tổ chức lao động và dân quyền đã lên tiếng phản đối quyết định này. Chủ tịch Hiệp hội Giáo dục Quốc gia (NEA), Becky Pringle, cho biết động thái này sẽ khiến sĩ số lớp học tăng lên, cắt giảm các chương trình đào tạo nghề, làm cho chi phí học đại học trở nên đắt đỏ hơn, hạn chế dịch vụ giáo dục dành cho học sinh khuyết tật và làm suy yếu các biện pháp bảo vệ quyền dân sự của học sinh.
Chủ tịch NAACP Derrick Johnson gọi sắc lệnh này là “vi hiến”, cáo buộc Trump đang phá hoại nền dân chủ bằng cách từng bước tháo dỡ các cơ quan liên bang quan trọng.
“Chỉ có Quốc hội mới có quyền thành lập hoặc giải thể một cơ quan hành pháp,” Johnson nhấn mạnh. “Trump không chỉ muốn đóng cửa một cơ quan, ông ấy còn đang cố tình phá bỏ các chức năng cơ bản của nền dân chủ chúng ta. Đây là một ngày đen tối đối với hàng triệu trẻ em Mỹ đang phụ thuộc vào nguồn tài trợ liên bang để có một nền giáo dục chất lượng.”
