Tổng thống đắc cử Donald Trump hôm thứ Ba cho biết ông sẽ tiến hành đổi tên Vịnh Mexico thành “Vịnh Châu Mỹ”, một cái tên mà ông cho là “có âm hưởng rất hay”.
Đây là đề xuất mới nhất của ông về việc vẽ lại bản đồ Tây Bán Cầu. Trump đã nhiều lần gọi Canada là “Tiểu bang thứ 51”, yêu cầu Đan Mạch cân nhắc nhượng lại Greenland và kêu gọi Panama trả lại Kênh đào Panama.
Sau đây là bình luận của ông và ý nghĩa của một cái tên.
Tại sao Trump lại nói đến việc đổi tên Vịnh Mexico?
Kể từ lần đầu tiên chạy đua vào Tòa Bạch Ốc năm 2016, Trump đã nhiều lần xung đột với Mexico về một số vấn đề, bao gồm an ninh biên giới và việc áp thuế đối với hàng hóa nhập khẩu. Sau đó, ông tuyên bố sẽ xây một bức tường dọc biên giới Hoa Kỳ-Mexico và bắt Mexico phải trả tiền. Cuối cùng, Hoa Kỳ đã xây dựng hoặc cải tạo khoảng 450 dặm tường trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông.
Vịnh Mexico thường được gọi là “Bờ biển thứ ba” của Hoa Kỳ do đường bờ biển của nó trải dài qua năm tiểu bang phía đông nam. Người Mexico sử dụng phiên bản tiếng Tây Ban Nha của cùng tên cho vịnh: “El Golfo de México.”
Người Mỹ và người Mexico có quan điểm khác nhau về cách gọi một nguồn nước quan trọng khác, con sông tạo thành biên giới giữa Texas và các tiểu bang Chihuahua, Coahuila, Nuevo Leon và Tamaulipas của Mexico. Người Mỹ gọi là Rio Grande; người Mexico gọi là Rio Bravo.
Trump có thể đổi tên Vịnh Mexico không?
Có thể, nhưng đó không phải là quyết định đơn phương và các quốc gia khác không nhất thiết phải tuân theo.
Tổ chức Thủy văn Quốc tế — mà cả Hoa Kỳ và Mexico đều là thành viên — hoạt động để đảm bảo tất cả các vùng biển, đại dương và vùng nước có thể đi lại trên thế giới được khảo sát và lập biểu đồ thống nhất, đồng thời cũng đặt tên cho một số vùng biển, đại dương và vùng nước có thể đi lại được. Có những trường hợp các quốc gia gọi cùng một vùng nước hoặc địa danh bằng các tên khác nhau trong tài liệu của riêng họ.
Có thể dễ dàng hơn khi một địa danh hoặc vùng nước nằm trong ranh giới của một quốc gia. Vào năm 2015, khi đó là Tổng thống Barack Obama đã phê duyệt một lệnh từ Bộ Nội vụ để đổi tên Núi McKinley — đỉnh núi cao nhất ở Bắc Mỹ — thành Denali, một động thái mà Trump cũng đã nói rằng ông muốn đảo ngược.
Ngay sau những bình luận của Trump vào thứ Ba, Dân biểu Marjorie Taylor Greene của Georgia đã phát biểu trong một cuộc phỏng vấn với người dẫn chương trình podcast Benny Johnson rằng bà sẽ chỉ đạo nhân viên của mình soạn thảo luật để đổi tên Vịnh Mexico, một động thái mà bà cho biết sẽ giải quyết vấn đề tài trợ cho các bản đồ mới và tài liệu chính sách hành chính trên toàn bộ chính quyền liên bang.
Vùng nước này đã được mô tả bằng cái tên đó trong hơn bốn thế kỷ, một tên gọi ban đầu được cho là bắt nguồn từ một thành phố của người Mỹ bản địa là “Mexico”.
Việc đổi tên Vịnh Mexico đã từng xảy ra vào năm 2012, một thành viên của Cơ quan lập pháp Mississippi đã đề xuất một dự luật đổi tên các phần của vịnh tiếp giáp với bãi biển của tiểu bang đó thành “Vịnh Hoa Kỳ”, một động thái mà tác giả dự luật sau đó gọi là “trò đùa”. Dự luật đó, được chuyển đến một ủy ban, đã không được thông qua.
Hai năm trước, diễn viên hài Stephen Colbert đã nói đùa trong chương trình của mình rằng, sau vụ tràn dầu Deepwater Horizon nghiêm trọng ở Vịnh Mexico, nơi này nên được đổi tên thành “Vịnh Mỹ” vì “Chúng ta đã phá vỡ nó, chúng ta đã mua nó”.
Có còn tranh chấp quốc tế nào khác về tên gọi địa danh không?
Có một cuộc tranh chấp kéo dài về tên gọi Biển Nhật Bản giữa Nhật Bản, Triều Tiên, Hàn Quốc và Nga, với việc Hàn Quốc lập luận rằng tên gọi hiện tại không được sử dụng phổ biến cho đến khi Triều Tiên nằm dưới sự cai trị của Nhật Bản. Tại một cuộc họp của Tổ chức Thủy văn Quốc tế năm 2020, các quốc gia thành viên đã nhất trí về một kế hoạch thay thế tên gọi bằng mã định danh số và phát triển một tiêu chuẩn kỹ thuật số mới cho các hệ thống thông tin địa lý hiện đại.
Vịnh Ba Tư đã được biết đến rộng rãi với cái tên đó kể từ thế kỷ 16, mặc dù việc sử dụng “Gulf” và “Arabian Gulf” chiếm ưu thế ở nhiều quốc gia ở Trung Đông. Chính phủ Iran đã đe dọa sẽ kiện Google vào năm 2012 vì quyết định của công ty không dán nhãn vùng nước này trên bản đồ của mình.
Đã có những cuộc trò chuyện khác về các vùng nước, bao gồm cả từ đối thủ năm 2016 của Trump. Theo các tài liệu được WikiLeaks tiết lộ trong một vụ hack tài khoản cá nhân của chủ tịch chiến dịch tranh cử của bà, cựu Ngoại trưởng Hillary Clinton vào năm 2013 đã nói với khán giả rằng, theo logic của Trung Quốc rằng họ tuyên bố chủ quyền gần như toàn bộ Biển Đông, thì sau Thế chiến II, Hoa Kỳ có thể đã dán nhãn Thái Bình Dương là “Biển Hoa Kỳ”.
Ny ( Theo AP)