(CaliToday) – Tổng thống đắc cử Donald Trump dự tính sẽ sa thải toàn bộ Văn phòng Công tố viên Đặc biệt Jack Smith, kể cả các luật sư nhà nghề của chính phủ vốn được bảo vệ khỏi trả thù chính trị.
Trump cũng dự tính thành lập toán điều tra ở Bộ Tư pháp nhằm truy tìm chứng cớ gian lận bầu cử 2020 ở những tiểu bang trọng yếu.
Những kế hoạch trên là bằng chứng mới cho thấy ý định của cựu Tổng thống thay đổi mạnh mẽ tình trạng ở Washington có khả năng tập trung nhiều vào Bộ Tư pháp – cơ quan thực thi công lực hàng đầu của quốc gia, và ít nhất một số chương trình nghị sự của ông không được thúc đẩy bởi ý thức hệ hay mục tiêu chính sách mà hoàn toàn bất bình cá nhân.
Khi được hỏi về kế hoạch sa thải toán công tố viên của Smith cũng như dự tính của Tổng thống đắc cử điều tra bầu cử năm 2020, phát ngôn nhân của ông lặp lại tuyên bố thường xuyên rằng những cuộc điều tra đó mang động cơ chính trị. “Tổng thống Trump khi vận động tranh cử hứa sẽ sa thải những viên chức phá hoại đã tham gia vào việc vũ khí hoá bất hợp pháp hệ thống tư pháp Hoa Kỳ, và đồng bào Mỹ có thể mong đợi ông sẽ thực hiện lời hứa đó,” Tùy viên báo chí Karoline Leavitt ghi trong tuyên bố. “Một trong nhiều lý do khiến Tổng thống Trump giành chiến thắng long trời lở đất trong cuộc bầu cử là người dân Mỹ chán ngấy và muốn bệnh khi thấy tiền thuế của họ được chi cho việc nhắm vào những kẻ thù chính trị của Chính quyền Biden-Harris thay vì truy bắt tội phạm bạo lực thực sự trên đường phố của chúng ta.”
Trump vẫn thường xuyên nói về cuộc bầu cử năm 2020, mặc dù thất cử vào tay Joe Biden nhưng ông vẫn tiếp tục khẳng định mình bị đánh cắp bầu cử ở những tiểu bang trọng yếu. Cựu Tổng thống ngay từ đầu đã cho rằng các cuộc điều tra của Smith về những nỗ lực đảo ngược bầu cử gây ra bạo động Điện Capitol, cũng như những cáo buộc đem tài liệu Mật chính phủ về cất giữ riêng, minh chứng việc vũ khí hoá chính phủ chống ông ta, và cần phải trả thù.
Khi quay trở lại Toà Bạch Ốc, Trump “muốn thanh trừng ‘những kẻ xấu, những người đã theo đuổi tôi’,” một nguồn tin thông thạo những dự tính này cho hay. Tuy nhiên, dự tính lập toán điều tra liên bang cùng với công tố các tiểu bang chiến trường chưa được hình thành rõ ràng, và “không phải là ưu tiên hàng đầu” như kế hoạch “bứng tận gốc rễ” Bộ Tư pháp. Trump vào thứ 5 nhắc lại mục tiêu này khi Matt Gate rút đề cử vào ghế Tổng trưởng Tư pháp.
“Trong thời gian quá dài, Bộ Tư pháp đảng phái bị vũ khí hoá chống tôi và những người Cộng hoà khác – Chuyện này không còn nữa,” Trump thông báo trên mạng xã hội Truth Social việc bổ nhiệm Pam Bondi làm Tổng trưởng Tư pháp. “Palm sẽ tái tập trung Bộ Tư pháp vào mục đích ban đầu chống Tội phạm và Làm cho nước Mỹ an toàn trở lại.”
Không rõ Trump có thể sa thải nhân viên sự nghiệp, trong đó có công tố làm việc dưới quyền Công tố viên Đặc biệt Smith, nhanh chóng hay dễ dàng ra sao. Toán luật sư biện hộ ông Trump tìm mọi cách trì hoãn xét xử trước bầu cử vào tháng 11, và chính sách của Bộ Tư pháp cấm truy tố các tổng thống đang trong nhiệm kỳ. Smith vào ngày 2 tháng 12 sẽ đệ hồ sơ lên toà xét xử liên bang ở DC và Toà Phúc thẩm liên bang khu vực 11 giải thích cụ thể kế hoạch khép lại hai vụ truy tố can thiệp bầu cử và tài liệu Mật như thế nào.
Trước khi rời nhiệm kỳ vào năm 2021, Trump ký sắc lệnh hành pháp có tên quy định “Schedule F” nhằm tái tổ chức một lượng lớn nhân viên chính phủ và giúp sa thải họ dễ dàng hơn. Biden khi bước vào Toà Bạch Ốc đã đảo ngược sắc lệnh đó, và chính quyền của ông hoàn thiện các quy định thông qua Văn phòng Quản trị Nhân sự nhằm củng cố bảo vệ các viên chức sự nghiệp.
Tuy nhiên, Trump tuyên bố sẽ khôi phục quy định “Schedule F” khi quay trở lại nhiệm kỳ. Ngay cả khi thành công đi nữa thì cũng có thể phải mất nhiều năm mới thực hiện được quy định mới, vì vấn đề sa thải hàng loạt nhân chức liên bang chưa được kiểm chứng và chắc chắn sẽ được đưa ra toà.
Văn phòng Công tố viên Đặc biệt Jack Smith gồm hàng chục luật sư, nhân viên FBI, và nhân viên hỗ trợ từ khắp Bộ Tư pháp, nhiều người có chuyên môn về an ninh quốc gia và các vụ tham nhũng công, trong khi một số là cựu nhân viên Bộ Tư pháp được mướn về từ khu vực tư. Tuy nhiên, hầu hết đều là nhân viên chuyên nghiệp cấp trung và cấp cao từ những bộ phận trong Bộ Tư pháp ở DC, hay từ các văn phòng biện lý Hoa Kỳ, làm việc tạm thời cho toán công tố của Smith.
Thông thường sau khi các cuộc điều tra của Công tố viên Đặc biệt khép lại, các luật sư như vậy thường quay trở lại công việc bình thường. Một số trong toán của Smith đã làm như vậy. Trong các trường hợp khác, các bộ phận cho mượn nhân viên không được thông báo khi nào hoặc liệu nhân viên của họ có quay trở lại hay không, theo một nguồn tin dấu tên.
Kế hoạch điều tra gian lận bầu cử liên bang ở những tiểu bang trọng yếu ít được xác định rõ ràng hơn, nhưng một số viên chức bảo vệ bầu cử 2020 tại những tiểu bang trọng yếu cho biết họ chuẩn bị tinh thần cho khả năng này.
Tổng thống đắc cử và các đồng minh đều không đưa ra được bằng chứng gian lận cử tri, và đáng nói họ cũng không đá động gì tới gian lận bầu cử khi Trump thắng năm nay. Nhưng Trump vẫn tiếp tục đưa ra những cáo buộc vô căn cứ về bầu cử 2020, và ám chỉ sẽ tìm cách truy tố hình sự các viên chức tiểu bang.
Điều rõ ràng là nỗ lực trên sẽ nằm trong Bộ Tư pháp. Và những vị trí lãnh đạo Bộ Tư pháp được Trump đưa vào đều là những người trung thành: Pam Bondi là người ủng hộ nỗ lực đảo ngược kết quả bầu cử 2020, ngay cả sau cuộc tấn công vào Điện Capitol ngày 6 tháng 1 năm 2021, và kể cả các luật sư đã biện hộ ông ta trong các vụ truy tố hình sự liên bang và tiểu bang.
Bondi là cựu Tổng Biện lý Florida, và từng nằm trong toán biện hộ cựu Tổng thống tại phiên luận tội đầu tiên. Sau khi Trump thất cử 2020, Bondi tham gia vào những nỗ lực đảo ngược kết quả bầu cử, và tại một buổi họp báo diễn ra tại Philadelphia, bà tuyên bố sai trái rằng Trump “thắng Pennsylvania.”
Tổng thống đắc cử cũng thông báo đưa Todd Blanche thứ trưởng Bộ Tư pháp. Blanche là luật sư chính của cựu Tổng thống tại phiên tòa xét xử ở New York về 34 tội danh giả mạo hồ sơ kinh doanh liên quan đến khoản tiền bịt miệng năm 2016 cho một ngôi sao phim khiêu dâm. Blanche trong năm nay đã phát triển được mối qua hệ độc đáo với Tổng thống đắc cử, trong thời gian biện hộ ông tại tòa. Trong nhiều tuần trước toà hình sự ở Manhattan, luật sư và thân chủ ngồi cách nhau vài inch, thường thì thầm trao đổi với nhau trong những ngày dài tranh cãi pháp lý và nhân chứng.
Trump cũng bổ nhiệm Emil Bove – luật sư tham gia biện hộ tiền bịt miệng – vào vị trí thứ ba trong Bộ Tư pháp là cố vấn cho Thứ trưởng Tư pháp. Bên cạnh đó, luật sư D. John Sauer đại diện cựu Tổng thống trước Tối cao Pháp viện về vấn đề miễn tố tổng thống sẽ được bổ nhiệm làm Tổng Biện lý Sự vụ.
Trump có thể sẽ không có cơ hội sa thải Smith. Công tố viên liên bang lão luyện từng làm việc vài năm tại Tòa án Hình sự Quốc tế ở The Hague dự tính sẽ từ chức Công tố viên Đặc biệt, và kết thúc hai hồ sơ truy tố Donald Trump trước khi Tổng thống đắc cử nhậm chức.
Hương Giang