HẠNH DƯƠNG
CALITODAY (17/2/2025): Hôm nay thứ Hai đầu tuần, Donald Trump vội vàng mang đơn kháng cáo trực tiếp lên Tòa án Tối cao lần đầu tiên trong nhiệm kỳ thứ nhì để khẩn cấp kêu gọi các thẩm phán cho phép ông sa thải người đứng đầu một cơ quan giám sát đạo đức của chính phủ mà Trump xem là kẻ thù.
Vụ án mà Trump đích thân đi khiếu kiện là vụ Cố vấn đặc biệt Hampton Dellinger, người được Tổng thống Joe Biden bổ nhiệm vào năm 2023 để lãnh đạo Văn phòng Cố vấn đặc biệt trong nhiệm kỳ 5 năm. Ông đã được Thượng viện xác nhận vào đầu năm ngoái.
Văn phòng Cố vấn đặc biệt chuyên xử lý các cáo buộc trả thù người tố giác và là một cơ quan độc lập không giống các cố vấn đặc biệt như Jack Smith hoặc Robert Mueller được bổ nhiệm để giám sát các cuộc điều tra nhạy cảm về mặt chính trị của Bộ Tư pháp.
Văn phòng Cố vấn đặc biệt nầy được thành lập trong thời chính quyền cố Tổng thống Jimmy Carter và quy định rõ rằng rằng “Quốc hội đã nêu rõ cố vấn đặc biệt có thể bị cách chức “bởi Tổng thống nếu làm việc kém hiệu quả, bỏ bê nhiệm vụ hoặc tham nhũng trong khi tại nhiệm”.
Nhưng sau khi Trump tuyên thệ nhậm chức, Trump đã cho Giám đốc Văn phòng Nhân sự Tổng thống ở Tòa Bạch Ốc ra lệnh sa thải Cố vấn đặc biệt Hampton Dellinger vào ngày 07/2/2025 thông qua một email ngắn. Email không đưa ra bất kỳ lý do chính đáng nào mà Quốc hội yêu cầu.
Trong phán quyết 2-1 vào tối thứ Bảy 15/2, Tòa phúc thẩm liên bang tại Quận DC cho biết lệnh tạm thời cho phép Dellinger vẫn giữ chức vụ là không thể kháng cáo. Tòa án cho biết, việc xem xét lại một lệnh như vậy “sẽ không phù hợp với các tiêu chuẩn pháp lý hiện hành và là hành động thiếu sáng suốt”.
“Thay vì cản trở chương trình nghị sự quản lý thực chất của Tổng thống, sự độc lập của OSC (Office of Special Counsel) bảo vệ và đảm bảo những người tố giác” các vụ lạm quyền, tham nhũng, vi phạm luật pháp và hiến pháp của những nhà lãnh đạo thuộc mọi ngành của quốc gia, Cố vấn đặc biệt Dellinger cho biết trong một hồ sơ gần đây. “Nếu viên chức được giao nhiệm vụ bảo vệ người tố giác khỏi bị trả thù lại hoàn toàn dễ bị trả thù và cách chức vì tiếp nhận các vụ việc mang tính chính trị hoặc bất thường, thì mục đích bảo vệ người tố giác của OSC có thể thất bại khi cần thiết nhất.”
Trước đó Thẩm phán Liên bang Quận Amy Berman Jackson ra phán quyết ngày 07/2/2025 không được cất chức đuổi việc Cố vấn đặc biệt Hampton Dellinger và trả lại chức vụ tạm thời cho Dellinger (TRO – Temporary Restraining Order).
Vụ việc phục chức Cố vấn đặc biệt Dellinger có thể có những tác động vượt ra ngoài phạm vi văn phòng của Trump vì sẽ ngăn chận quyền của Donald Trump đang tập trung sa thải nhiều viên chức khác tại các cơ quan độc lập có chế độ bảo vệ pháp lý tương tự, bao gồm cựu chủ tịch Hội đồng Quan hệ Lao động Quốc gia và một thành viên của Hội đồng Bảo vệ Hệ thống Công trạng. Thế nên Donald Trump sợ sẽ ngăn chận ông tiếp tục đuổi việc các cơ quan độc lập khác. Chính vì vậy Trump hôm nay thứ Hai 17/2 đã đích thân mang đơn kháng cáo lên Tòa án Tối cao áo đỏ để yêu cầu hủy bỏ bản án của Tóa án liên bang để Trump được tư do hoành hành như sa thải đầu não của Ủy ban Thương mại Liên bang đến Cục Dự trữ Liên bang.
Trong nhiệm kỳ đầu của Trump số 45, Trump đã nhiều lần dựa vào Cục Dự trữ Liên bang để đặt ra mức lãi suất thấp hơn. Hội đồng phần lớn đã phớt lờ ông. Mức lãi suất thấp hơn có thể thúc đẩy giá cổ phiếu và giúp mọi người vay tiền rẻ hơn, để tạo sự ủng hộ của cử tri dành cho Trump; nhưng việc hạ lãi suất cũng có thể thúc đẩy lạm phát cao hơn nên đã bị Văn phòng Cố vấn đặc biệt điều tra và truy tố các cáo buộc lạm dụng luật công vụ.
Cơ quan của Cố vấn đặc biệt được Quốc Hội cho phép là một thực thể độc lập, nơi bảo vệ các nhân viên liên bang và công dân Hoa Kỳ có thể tố cáo hành vi sai trái mà không phải đối mặt với sự trả thù từ các nhà lãnh đạo chính trị, các cấp lãnh đạo chính quyền hay của cơ quan chủ quản của người tố cáo.
Donald Trump nói với các phóng viên cùng với Thư ký báo chí Bạch Ốc Karoline Leavitt trên máy bay Airforce One khi bay đến Căn cứ Andrews, Maryland, vào ngày 27/1/2025 rằng vụ kiện của tân Bộ trưởng Tài chánh của Trump bổ nhiệm là Scott Bessent kiện Dellinger cuối cùng sẽ được Trump giải quyết và không để cho Quốc Hội có thể thành lập các cơ quan độc lập được bảo vệ khỏi ý thích của Bạch Ốc trong những ngày tới.
Trump hiện đang cố gắng củng cố quyền lực trong chính phủ liên bang, sa thải tóm tắt các quan chức liên bang có thể thách thức ông và cố gắng đóng băng nguồn tài trợ liên bang mà Quốc hội yêu cầu phải chi tiêu.
“Tòa án Tối cao không nên cho phép các tòa án cấp dưới nắm quyền hành pháp bằng cách ra lệnh cho Tổng thống phải tiếp tục sử dụng người đứng đầu cơ quan trong bao lâu khi Tổng thống không muốn”, Quyền Tổng chưởng lý Sarah Harris, người đại diện cho chính quyền Trump tại Tòa án Tối cao, đã nói với các thẩm phán trong đơn kháng cáo khẩn cấp của chính quyền Trump.
Thế nhưng Tòa án Tối cao đóng cửa vào Ngày Thứ Hai vì ngày lễ Tổng thống (President’s Day) nên các công sở và trường học được nghỉ nên Đơn kháng cáo của Donald Trump sẽ được Bộ Tư pháp đưa vào danh sách xét xử của tòa án vào thứ Ba 18/2 và tòa án có thể hành động tương đối nhanh chóng, có khả năng đưa ra lệnh trong vòng vài ngày.
Hiện có hơn 70 vụ kiện đang chờ xử lý, bao gồm cả những vụ kiện thách thức nỗ lực của Tổng thống nhằm xóa bỏ quyền công dân theo chế độ bẩm sinh (birthright) thông qua một sắc lệnh hành pháp và đóng băng chi tiêu được Quốc hội phê duyệt. Trong khi đó, nhiều vụ kiện khác cáo buộc chính quyền Trump vi phạm luật riêng tư cho phép cơ quan DOGE của Elon Musk sa thải các viên chức liên bang, giải thể các cơ quan đầu não chính phủ và tịch thu hằng triệu hồ sơ mật từ Bộ Tài chánh, Ngân khố, Bộ Giáo dục, Bộ Giao thông vận tải, IRS, vv..
Trump đã nêu tên ba thành viên của phe bảo thủ hiện tại do Trump bổ nhiệm vào Tòa án Tối cao gồm Gorsuch, Brett Kavanaugh và Amy Coney Barrett, nhưng cả những người được ông đề cử cũng như Tòa án Tối cao nói chung đều không nhất quán đứng về phía Trump.
Mặt khác một Thẩm phán liên bang tại Washington hôm nay Thứ Hai 17/2 đã nghiêng về việc từ chối yêu cầu chặn các vụ sa thải hàng loạt của DOGE, và cho Musk quyền truy cập vào dữ liệu mật tại các cơ quan đầu nảo chính phủ.
Sau phiên điều trần trực tuyến kéo dài gần một giờ, Thẩm phán Tòa án Quận Hoa Kỳ Tanya Chutkan cho biết bà dự định sẽ ban hành phán quyết trong vòng 24 giờ theo yêu cầu của 14 tổng chưởng lý tiểu bang về việc ban hành lệnh cấm tạm thời sẽ chặn DOGE khỏi việc sa thải nhân viên hoặc truy cập vào dữ liệu từ các Bộ Giáo dục, Lao động, Y tế và Dịch vụ Nhân sinh, Năng lượng, Giao thông vận tải, Thương mại và Văn phòng Quản lý Nhân sự như một phần trong lời hứa trong chiến dịch tranh cử của Tổng thống Donald Trump về việc cắt giảm chính phủ liên bang.
ELON MUSK KẺ PHÁ NÁT HOA KỲ!
Nước Mỹ đứng đầu về vũ khí hạt nhân, nhưng nay theo Reuters, Donald Trump và Elon Musk đã gởi Email đuổi việc khoảng 325 chuyên gia liên bang làm việc tại NNSA (National Nuclear Security Administration – Cơ quan An ninh Hạt nhân Quốc gia).
Sau vụ nầy, toàn thể hệ thống an ninh cao cấp nhất của Hoa Kỳ đã báo động khẩn cấp vì hàng trăm nhân viên tại Cơ quan An ninh Hạt nhân Quốc gia, cơ quan giám sát kho vũ khí hạt nhân của quốc gia, là những chuyên gia cao cấp nhất có nhiệm vụ lắp ráp đầu đạn nguyên tử, bảo quản kho vũ khí hạt nhân bảo vệ Hoa Kỳ nhưng nay Trump và Elon Must đơn giản gởi Email đuổi việc vào tối Thứ Sáu 14/2 và Thứ Bảy cuối tuần.
Nay bị hố to nên Trump vội vàng ban hành lệnh hủy bỏ việc đuổi việc các chuyên gia chuyên viên của NNSA và kêu gọi họ đi làm lại, nhưng đến nay vẫn chưa có bao nhiêu người tin tưởng Donald Trump để đi làm vì hồ sơ an ninh tuyệt mật của họ đã bị Elon Musk lấy và có thể đã bị trao cho những quốc gia đối thủ của Mỹ. Họ sợ bị ám sát, thủ tiêu vì họ là những nhân viên mà Hoa Kỳ bảo vệ tuyệt mật.
Một phát ngôn viên của Bộ Năng lượng, nơi NNSA bán tự chủ trực thuộc, đã nói với USA TODAY rằng có chưa đến 50 công nhân bị chấm dứt việc làm.
Việc sa thải này là một phần trong làn sóng sa thải hàng loạt của Trump trên toàn bộ lực lượng lao động liên bang, do Bộ Hiệu quả Chính phủ của Musk thiết kế. Các thông báo ban đầu đã thúc đẩy một nhân viên cấp cao của NNSA đưa ra lời kêu gọi hành động công khai vào thứ Sáu 14/2 trước khi lệnh sa thải bị dừng lại. Cơ quan vũ khí hạt nhân Hoa Kỳ bị sa thải sau khi miễn trừ DOGE bị từ chối
“Chúng ta không thể mong đợi thể hiện sức mạnh, khả năng răn đe và thống trị thế giới trong khi đồng thời tước đi lực lượng lao động liên bang cung cấp giám sát chiến lược để đảm bảo doanh nghiệp hạt nhân của chúng ta vẫn an toàn, bảo mật và hiệu quả”, Rob Plonski, phó giám đốc bộ phận tại NNSA, đã viết trong bài đăng trên Linkedin vào thứ Sáu.
Trong bản cập nhật vào thứ Bảy, Plonksi cho biết: “Ban lãnh đạo NNSA đã phản đối và đảo ngược cuộc thanh trừng các nhân viên có trình độ cao và quan trọng đối với sứ mệnh đã diễn ra vào hôm qua”. Ông cảm ơn các nhà lãnh đạo cấp cao vì đã “lên tiếng vì những gì đúng đắn và cực kỳ cần thiết để đảm bảo an toàn và an ninh cho doanh nghiệp hạt nhân”. Hiện có tin cho biết nay chỉ có 25 nhân viên của cơ quan vũ khí hạt nhân Hoa Kỳ trở lại làm việc mà thôi.
Vào thứ Năm 13/2, 14 Tiểu bang đã đệ đơn kiện liên bang cáo buộc rằng “quyền hạn mở rộng” của Elon Musk vi phạm Điều khoản Bổ nhiệm của Hiến pháp Hoa Kỳ, đòi hỏi việc bổ nhiệm viên chức cao cấp đầu ngành phải do Tổng thống bổ nhiệm và được Quốc Hội chấp thuận, nhưng Elon Musk thì không.
Thẩm phán Chutkan trước đây chống Musk, nhưng nay bày tỏ sự hoài nghi về việc ban hành lệnh có phạm vi rộng trong khi các nguyên đơn đang vật lộn để chứng minh tác hại cụ thể phát sinh từ hành vi của DOGE.
“Tòa án không thể hành động dựa trên các báo cáo của phương tiện truyền thông. Chúng tôi không thể làm như vậy”, Chutkan nói. “Những điều tôi nghe được thực sự đáng lo ngại và đáng lo ngại, nhưng tôi phải có hồ sơ và tôi phải đưa ra kết luận về sự thật trước khi ban hành bất kỳ điều gì”. Bà cho biết là sẽ đồng ý cho Elon Musk và DOGE tiếp tục làm những gì họ đang làm. Musk viết trên mạng X tức Twitter của ông rằng “LFG” tức viết tắt “Let’s F..cking Go” (Đ..t Mẹ Tiến lên)!
Donald Trump đã viết trên mạng xã hội Truth Social của ông vào cuối tuần rằng:
“Người cứu đất nước của mình không vi phạm bất kỳ Luật nào”.
TRUMP SA THẢI NHÂN VIÊN KIỂM SOÁT KHÔNG LƯU:
Hôm nay Thứ Hai 17/2, trong khi một máy bay Delta Airlines của Hoa Kỳ bị lật ngược tại phi trường Toranto Canada làm 15 người bị thương trong số 80 người kể cả phi hành đoàn. Trước tai nạn nầy, Donald Trump lật lại vụ máy bay thương mại American Airlines đụng trực thăng Black Hawk tại Sân bay quốc gia Ronald Reagan Washington vào Thứ Năm 06/2/2025. Trump chê bai và kết tội những nhân viên kiểm soát không lưu của FAA và nay cho lệnh sa thải hàng trăm nhân viên của Cục Hàng Không Liên bang FAA Hoa Kỳ.
Hiệp hội Kiểm soát Không lưu Quốc gia cho biết trong một tuyên bố ngắn gọn vào thứ Hai rằng họ đang “phân tích tác động của việc sa thải nhân viên liên bang được báo cáo đối với an toàn hàng không, hệ thống không phận quốc gia và các thành viên của chúng tôi”.
David Spero, chủ tịch của công đoàn Chuyên gia an toàn hàng không chuyên nghiệp, cho biết trong một tuyên bố rằng những công nhân thử việc đã bị nhắm mục tiêu trong các email vào đêm muộn thứ sáu thông báo rằng họ đã bị sa thải.
Một kiểm soát viên không lưu cho AP biết rằng những công nhân bị ảnh hưởng bao gồm nhân viên được thuê để bảo dưỡng radar, hạ cánh và hỗ trợ dẫn đường của FAA.
Những nhân viên khác của FAA bị sa thải đang làm việc trên một hệ thống radar cảnh báo sớm khẩn cấp và được phân loại mà Không quân đã công bố vào năm 2023 cho Hawaii để phát hiện tên lửa hành trình đang bay tới, thông qua một chương trình được Bộ Quốc phòng tài trợ một phần. Đây là một trong số nhiều chương trình mà Chương trình Quốc phòng của FAA quản lý liên quan đến radar cung cấp khả năng phát hiện tầm xa hơn xung quanh biên giới của đất nước.
Spitzer-Stadtlander cho biết radar Hawaii và văn phòng Chương trình Quốc phòng Quốc gia của FAA đang làm việc trên hệ thống này “là để bảo vệ an ninh quốc gia”.và nay cũng bị giải thể đuổi việc! “Tôi không nghĩ họ biết NDP làm gì, họ chỉ nghĩ, ồ không sao, ông ấy chỉ làm việc cho FAA thôi.”
“Đây là vấn đề bảo vệ an ninh quốc gia, và tôi sợ chết khiếp”, Spitzer-Stadtlander nói. “Và công chúng Mỹ cũng nên sợ hãi”.
Spero cho biết các tin nhắn bắt đầu đến sau 7 giờ tối thứ Sáu 14/2 và tiếp tục đến tận đêm khuya. Ông cho biết thêm có thể sẽ có thêm nhiều người được thông báo trong suốt kỳ nghỉ cuối tuần đến tận Thứ Hai và được thông báo họ bị sa thải và bị cấm vào các tòa nhà của FAA vào ngày thứ Ba 18/2/2025.
Spero cho biết các nhân viên đã bị sa thải “mà không có lý do cũng như không dựa trên hiệu suất hoặc hành vi”, và các email được gửi “từ một địa chỉ email của Microsoft ‘lệnh hành pháp’” — không phải là địa chỉ email của chính phủ. Một bản sao của email chấm dứt được cung cấp cho AP cho thấy địa chỉ gửi từ địa chỉ “ASK_AHR_EXEC_Orders@usfaa.mail.outlook.com”.
Các vụ sa thải đã ảnh hưởng đến FAA khi cơ quan này phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt nhân viên kiểm soát. Các quan chức liên bang đã nêu lên mối lo ngại về hệ thống kiểm soát không lưu quá tải và thiếu nhân sự trong nhiều năm, đặc biệt là sau một loạt các vụ va chạm giữa các máy bay tại các sân bay của Hoa Kỳ.
HẠNH DƯƠNG
Tổng hợp.
