HẠNH DƯƠNG
CALITODAY (29/3/2025): Một nửa dân số Hoa Kỳ có thể nằm trên đường đi của những cơn giông bão nghiêm trọng vào đầu tuần tới.
Theo Mary Gilbert, Nhà khí tượng học của CNN cho hay sự ấm áp trái mùa đang tạo điều kiện cho những cơn giông bão gây thiệt hại có khả năng mang theo gió mạnh, mưa đá lớn và lốc xoáy ảnh hưởng nghiêm trọng đến gần 175 triệu người ở miền trung và miền đông Hoa Kỳ vào ngày mai Chủ Nhật 30/3 và Thứ Hai 31/3/2025.
Tháng 3 đã phải hứng chịu một loạt các cơn bão mạnh và ghi nhận nhiều báo cáo về lốc xoáy hơn so với cùng kỳ năm ngoái. Một số khu vực bị ảnh hưởng nặng nề bởi một cơn bão chết người cách đây hai tuần có thể nằm trên đường đi của đợt giông bão tiếp theo. Mặc dù dự báo của cuối tuần này có vẻ không quá khắc nghiệt, nhưng nguy hiểm có thể tăng nhanh và có hàng triệu người có khả năng gặp nguy hiểm.
Cuối tuần sẽ bắt đầu có cảm giác giống như cuối tháng 5 hoặc đầu tháng 6 từ Đồng bằng đến Bờ Đông Hoa Kỳ trước khi một cơn bão rộng lớn và luồng không khí lạnh mạnh phát triển ở miền trung Hoa Kỳ và di chuyển về phía đông.
Một vài cơn giông bão dữ dội với gió mạnh và mưa đá có thể xảy ra vào đêm thứ Bảy hôm nay 29/3, chủ yếu từ Kansas và Missouri đến Iowa, khi cơn bão bắt đầu hình thành. Nhưng một mối đe dọa thời tiết nghiêm trọng lan rộng và nguy hiểm hơn nhiều sẽ phát triển vào Chủ Nhật ngày mai 30/3 khi cơn bão đạt đến cường độ tối đa.
Sau đây là những gì có thể xảy ra vào cuối tuần này và đầu tuần tới:
Có thể xảy ra lốc xoáy mạnh và kéo dài vào Chủ Nhật. Một luồng không khí lạnh kéo dài từ Trung Tây đến Đồng bằng phía Nam Hoa Kỳ vào Chủ Nhật sẽ xóa tan mọi đợt nóng giống như cuối mùa xuân tích tụ ở nửa phía đông của đất nước. Không khí lạnh phía sau luồng không khí này sẽ va chạm với không khí ấm, ẩm phía trước và những cơn giông bão dữ dội sẽ hình thành ở nơi hai khối không khí này gặp nhau.
Theo Trung tâm Dự báo Bão, hơn 25 triệu người có nguy cơ bị nhấn chìm trong giông bão dữ dội ở mức 3/5 vào Chủ Nhật. Nashville, Indianapolis và St. Louis chỉ là một vài trong số những thành phố lớn nằm trong nguy cơ rộng lớn này. Thêm 45 triệu người có nguy cơ ở mức 2/5 ở các khu vực xung quanh, bao gồm Dallas, Chicago và Cleveland.
Bão sẽ bắt đầu vào cuối chiều Chủ Nhật 30/3 từ Illinois đến miền đông Texas và trở nên dữ dội hơn khi chúng mở rộng về phía đông vào tối Chủ Nhật và suốt đêm khắp nhiều thung lũng Mississippi, Ohio và Tennessee.
Theo SPC (Storm Prediction Center – Trung tâm Dự báo Bão), mưa đá rất lớn, lớn hơn cả quả bóng gôn, gió giật mạnh và lốc xoáy dự kiến sẽ xảy ra. Hãy phủ kín xe hơi vì những cục mưa đá lớn hơn quả đóng Golf sẽ làm tan nát cửa kiếng và mui xe hơi!
Bầu khí quyển sẽ chuẩn bị cho lốc xoáy và một số có thể mạnh – được xếp hạng EF2 trở lên – và kéo dài, SPC cảnh báo.
Hầu hết các cơn giông mạnh nhất sẽ xảy ra sau khi trời tối và làm tăng nguy cơ: Một nghiên cứu năm 2022 cho thấy lốc xoáy vào ban đêm có khả năng gây tử vong cao gấp đôi so với lốc xoáy xảy ra vào ban ngày.
Một số cơn bão cũng sẽ mang theo lượng mưa lớn có thể gây ra lũ quét ở bất kỳ nơi nào từ phía Nam đến Trung Tây Hoa Kỳ.
Năm nay đã là một năm có rất nhiều lốc xoáy mặc dù đỉnh điểm của mùa thời tiết khắc nghiệt vẫn còn cách vài tuần nữa. Đã có khoảng 300 báo cáo về lốc xoáy kể từ đầu năm 2025, so với 164 báo cáo vào cuối tháng 3 năm 2024.
Chỉ có ba năm kể từ năm 2010 có nhiều lốc xoáy hơn trong ba tháng đầu năm: 2023, 2017 và 2013.
Năm ngoái chứng kiến sự gia tăng mạnh mẽ về lốc xoáy vào cuối mùa xuân và hoạt động tiếp tục diễn ra trong suốt tháng 12, với tổng cộng gần 2.000 báo cáo về lốc xoáy. Đây là báo cáo về lốc xoáy nhiều thứ hai được ghi nhận, chỉ sau năm 2017.
100 triệu người có nguy cơ gặp giông bão nghiêm trọng vào thứ Hai 31/3.
Những cơn giông bão mạnh sẽ tiếp tục khi mặt trời mọc vào thứ Hai. Những cơn bão gây thiệt hại từ đêm Chủ Nhật 30/3 có thể kéo dài từ Appalachians đến Louisiana và Mississippi vào sáng thứ Hai.
Một số cơn giông bão này có thể mất đi sức mạnh trong vài giờ đầu tiên của ban ngày trước khi trở nên nghiêm trọng trở lại vào buổi chiều khi chúng di chuyển về phía đông.
Bão giông có thể kéo dài gần như toàn bộ Bờ Đông vào tối Thứ Hai 31/3. Theo SPC, hơn 100 triệu người từ Nam đến Đông Bắc đang có nguy cơ gặp bão dữ dội ở mức 2/5 về cấp độ bão.
Các thành phố lớn từ New Orleans đến Boston đều nằm trong cùng một mức độ rủi ro, nhưng các khu vực khác nhau có thể phải đối mặt với các mối đe dọa hơi khác nhau.
Hiện tại, Đông Bắc phải đối mặt với nguy cơ gió giật mạnh hơn là lốc xoáy và mưa đá. Các điều kiện khí quyển ở phía nam – từ giữa Đại Tây Dương đến bờ biển Vịnh – có nhiều khả năng hỗ trợ giông bão với mọi mối nguy hiểm, bao gồm mưa đá và lốc xoáy.
Bão giông sẽ tiếp tục trong đêm, chủ yếu từ giữa Đại Tây Dương đến Đông Bắc, trước khi thoát ra ngoài Đại Tây Dương vào sáng Thứ Ba 01/4.
Nhưng sẽ không lâu nữa trước khi một mối đe dọa giông bão dữ dội khác xuất hiện. SPC đã nêu bật một khu vực rất rộng lớn khác – từ Texas đến Trung Tây Hoa Kỳ – để cảnh báo giông bão dữ dội vào Thứ Tư 02/4.
Cơ quan Khí tượng Thủy văn Hoa Kỳ NWS (National Weather Services) là nơi các nhà khoa học theo dõi khí tưởng, báo tin về thời tiết, giông bão, động đất, sống thần, núi lửa,vv.. hiện đang thiếu nhân viên trầm trọng. Thế nhưng vừa qua Chính quyền Trump và Elon Musk đã đang bắt đầu một đợt cắt giảm trên 1.000 nhân viên chuyên môn tại NWS đang làm việc tại cơ quan thời tiết, đại dương và thủy sản của quốc gia; theo tin từ bốn người quen thuộc với vấn đề này cho hãng AP biết.
Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia vào thứ Ba đã bắt đầu kế hoạch sa thải 10% lực lượng lao động hiện tại, những người trong và ngoài cơ quan cho biết, một số người trong số họ yêu cầu được giấu tên vì sợ bị trả thù. Những con số này đã được trình bày cho nhân viên NOAA (National Oceanic and Atmosphereric Administration – Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia) và các nhà quản lý được yêu cầu gửi tên các vị trí cần sa thải đến trụ sở chính của cơ quan, sau đó sẽ được chuyển đến cơ quan mẹ của NOAA, Bộ Thương mại, vào thứ Tư sắp tới, những người này cho biết.
Ba cựu quan chức cấp cao của NOAA — hai cựu nhân viên chính trị được chính quyền Biden bổ nhiệm — thường xuyên nói chuyện với các nhà quản lý tại cơ quan cũ của họ đã sử dụng cùng một con số cho các đợt cắt giảm việc làm sắp tới: 1.029, chiếm 10% trong số 10.290 người hiện tại. Họ đã nói chuyện với nhiều người vẫn còn làm việc tại NOAA và một nhân viên hiện tại của cơ quan đã nêu chi tiết về các đợt cắt giảm mà một nhà quản lý đã giải thích với các nhân viên.
Trong khi hầu hết mọi người đều biết về NOAA và dự báo thời tiết hàng ngày của cơ quan này, cơ quan này cũng giám sát và cảnh báo về bão, lốc xoáy, lũ lụt và sóng thần, quản lý nghề cá của đất nước, điều hành các khu bảo tồn biển, cung cấp thông tin điều hướng cho tàu thuyền và quan sát những thay đổi về khí hậu và đại dương. Cơ quan này cũng đóng vai trò cảnh báo về tuyết lở và thời tiết vũ trụ có thể làm hỏng lưới điện. Cơ quan này giúp ứng phó với các thảm họa, bao gồm cả sự cố tràn dầu. Trump và Elon Musk không biết gì về những sự cần thiết của các nhà khoa học, chuyên gia về khí tượng thủy văn nên đã cắt giảm bậy bà và việc nầy sẽ khiến hằng triêu triệu người dân Hoa Kỳ sẽ bị bão tố, sóng thần, lóc xoáy, tuyết lở, động đất tàn phá trong những ngày sắp tới!
Trước mắt, mưa đá lớn, lốc xoáy có thể xảy ra giữa những cơn bão dữ dội dự kiến vào đêm Chủ Nhật 30/3 ở miền trung Ohio
Cơn giông lớn đầu tiên của năm 2025 có thể sớm tấn công Greater Columbus. Cơ quan Thời tiết Quốc gia dự kiến sẽ có mưa rào và giông bão đổ bộ vào đầu hôm Chủ Nhật cho đến đêm Chủ Nhật. Có khả năng một số cơn bão này sẽ mạnh hoặc dữ dội. Theo Dự báo Thời tiết Nguy hiểm của cơ quan thời tiết, gió mạnh sẽ là mối đe dọa chính, nhưng mưa đá lớn và lốc xoáy cũng có thể xảy ra.
Dự báo thời tiết kéo dài trong suốt cả tuần, với khả năng xảy ra bão mạnh đến dữ dội vào thứ Tư 02/4 và mưa rào và bão dự kiến vào thứ Sáu 04/4. Theo cơ quan thời tiết, lượng mưa lớn liên tục có thể gây ra lũ lụt.
Dự báo thời tiết nguy hiểm bao gồm miền trung Ohio, miền nam miền trung Ohio, tây nam Ohio và miền tây miền trung Ohio.
Sau đây là dự báo chi tiết đầy đủ cho tuần này về thời tiết Columbus từ ngày 29 tháng 3 đến ngày 4 tháng 4 năm 2025
Thứ Bảy: Có khả năng mưa rào nhẹ từ 10 giờ sáng đến trưa. Trời chủ yếu nhiều mây với nhiệt độ cao gần 77. Có thể có gió giật mạnh tới 25 dặm/giờ. Khả năng có mưa là 20%.
Đêm thứ Bảy 29/3: Sẽ có mưa rào, chủ yếu sau 1 giờ sáng. Nhiệt độ thấp sẽ vào khoảng 59. Khả năng có mưa là 90%. Lượng mưa mới có thể từ một phần mười đến một phần tư inch.
Chủ Nhật 30/3: Sẽ có mưa rào và giông, chủ yếu trước 3 giờ chiều. Nhiệt độ cao sẽ vào khoảng 72. Khả năng có mưa là 90%. Dự kiến có lượng mưa từ một phần tư đến một nửa inch.
Đêm Chủ Nhật: Có khả năng có mưa rào và giông, sau đó có thể có mưa rào và giông sau 9 giờ tối. Một số cơn bão có thể rất nghiêm trọng. Nhiệt độ thấp nhất sẽ vào khoảng 56. Có thể có gió giật mạnh tới 24 dặm một giờ. Khả năng có mưa là 90%. Lượng mưa dự kiến từ nửa đến ba phần tư inch.
Thứ Hai 31/3: Sẽ có mưa rào và có thể có giông trước 11 giờ sáng, sau đó có khả năng có mưa rào. Nhiệt độ cao sẽ vào khoảng 64. Khả năng có mưa là 80%. Có thể có mưa rào từ một phần tư đến nửa inch.
Đêm Thứ Hai: Có khả năng có mưa rào trước 8 giờ tối. Trời nhiều mây với nhiệt độ thấp khoảng 33. Khả năng có mưa là 30%.
Thứ Ba 01/4: Trời nhiều nắng với nhiệt độ cao khoảng 52.
Đêm Thứ Ba: Trời nhiều mây với nhiệt độ thấp khoảng 40.
Thứ Tư 02/4: Có khả năng có mưa rào, chủ yếu sau 2 giờ chiều. Trời nhiều mây với nhiệt độ cao khoảng 71. Khả năng có mưa là 70%.
Đêm Thứ Tư: Sẽ có mưa rào. Nhiệt độ thấp sẽ vào khoảng 61. Xác suất mưa là 90%.
Thứ Năm 03/4: Có khả năng mưa rào. Trời sẽ nhiều mây với nhiệt độ cao gần 71. Xác suất mưa là 60%.
Đêm thứ năm: Có khả năng mưa rào. Trời sẽ nhiều mây với nhiệt độ thấp khoảng 52. Xác suất mưa là 70%.
Thứ Sáu 04/4: Có khả năng mưa rào. Trời sẽ nắng một phần với nhiệt độ cao gần 66. Xác suất mưa là 50%.
ĐỘNG ĐẤT 7.7 ĐỘ RICHTER TẠI MYANMAR GIẾT 1.600 NGƯỜI, 18 TRIỆU NGƯỜI ẢNH HƯỞNG.
Trong khi đó, hôm nay Thứ Bảy 29/3, một trận động đất mạnh 7,7 độ richter tàn phát Myanmar vào lúc 11:38 sáng theo giờ PDT, đã giết chết 1.600 người, làm 18 triệu người bị ảnh hưởng. Trận động đất nầy chỉ cách 1 ngày sau khi một trận động đất cùng cường độ đã xảy ra tại nước láng giềng Thái Lan và Trung Quốc.
Chính quyền quân sự cầm quyền tại Myanmar cho biết trong một tuyên bố vào thứ Bảy 29/3 rằng có hơn 3.400 người được báo cáo là bị thương và hàng trăm người mất tích.
Tại Thái Lan, cách đó 640 dặm, 10 người được báo cáo là đã chết khi lực lượng cứu hộ tìm kiếm một tòa nhà chọc trời đang được xây dựng ở Bangkok bị đổ sập, nơi hàng chục công nhân vẫn mất tích.
Hàng triệu người đang gặp nguy hiểm, Francesca Capoluongo từ Liên đoàn Chữ thập đỏ Quốc tế tại Myanmar nói với BBC.
Capoluongo cho biết “ước tính ban đầu cho thấy có hơn 18 triệu người sống trong khu vực bị động đất ảnh hưởng, vì vậy tất nhiên chúng ta có thể mong đợi những con số này sẽ tiếp tục tăng”.
Các nhân viên cứu hộ Myanmar hiện đang tìm kiếm những người sống sót vào thứ Bảy tại địa điểm một tòa nhà bị sập, một ngày sau trận động đất ở Bangkok, Thái Lan.
Cơ quan Khảo sát Địa chất Hoa Kỳ ước tính số người chết có thể lên tới 10.000.
Đây là trận động đất tồi tệ nhất tấn công Myanmar, một quốc gia có 54,13 triệu người, kể từ năm 1912, khi một trận động đất mạnh 7,9 độ richter xảy ra, theo USGA. Năm 1991, một trận động đất mạnh 7,0 độ richter đã xảy ra cách khoảng 100 dặm về phía bắc của trận động đất hôm thứ Sáu, theo CNN.
Theo Cục Khảo sát Địa chất Hoa Kỳ, tâm chấn hôm thứ Sáu nằm cách thành phố Sagaing 10 dặm về phía tây bắc ở độ sâu 6 dặm. Trận động đất xảy ra lúc 12:52 chiều giờ địa phương.
Một dư chấn đo được có cường độ 6,4 độ richter.
Myanmar không được trang bị để ứng phó với thiên tai, là một trong những quốc gia nghèo nhất châu Á và đã phải đối mặt với nội chiến kể từ năm 2021. Sau lời kêu gọi của chính quyền quân sự, đợt viện trợ nước ngoài đầu tiên đã bắt đầu đến được quốc gia này.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã nói chuyện qua điện thoại với người đứng đầu chính quyền quân sự Myanmar Min Aung Hlaing, người đã đến thăm Mandalay bị ảnh hưởng nặng nề vào thứ Bảy để kiểm tra thiệt hại.
Cơ quan viện trợ nước ngoài của nước này cho biết Bắc Kinh sẽ cung cấp viện trợ nhân đạo trị giá 13 triệu đô la cho Myanmar vào thứ Bảy.
Một nhóm Trung Quốc đã đến thành phố lớn nhất Myanmar là Yangon vào sáng thứ Bảy, theo đài truyền hình nhà nước Trung Quốc CCTV.
Ngoài ra, Nga và Ấn Độ đã triển khai các đội cứu hộ. Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump cũng đã cam kết hỗ trợ và cho biết ông đã liên lạc với các nhà lãnh đạo của Myanmar.
Thiệt hại bao gồm tháp kiểm soát không lưu tại Sân bay quốc tế Naypyitaw của Myanmar bị sập.
Cơ quan điều phối các vấn đề nhân đạo cho biết vào thứ Bảy rằng đã có 1.200 ngôi nhà bị hư hại, cũng như các bệnh viện, cầu lớn, trường đại học, các tòa nhà lịch sử và công cộng và khách sạn.
“Hàng nghìn người đang phải ngủ qua đêm trên đường phố do nhà cửa bị hư hại và phá hủy hoặc lo sợ động đất tiếp theo”, cơ quan này nói với CNN.
“Khi thảm họa diễn ra, cần có sự hỗ trợ nhân đạo khẩn cấp để giúp những người bị ảnh hưởng”.
Nhân viên y tế đang phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt vật tư, thuốc men và máu.
Hơn 90 người được cho là bị mắc kẹt dưới một tòa nhà chung cư bị san phẳng. Tổng cộng, hơn 1.500 ngôi nhà đã bị hư hại trong khu vực, hội đồng quân sự của đất nước cho biết.
Không có thiết bị hạng nặng, những người sống sót đang dùng tay không đào bới đất để cố gắng giải cứu những người bị mắc kẹt dưới đống đổ nát.
“Khi trận động đất xảy ra, chúng tôi đang ở trên Cầu U Bein ở Mandalay, một thành phố có khoảng 1,5 triệu người”, Zu Guolin, một doanh nhân Trung Quốc 40 tuổi trong ngành kinh doanh ngọc bích nói với CNN. “Đó là một cây cầu gỗ, và tất cả chúng tôi đều nằm bẹp trên đó”,
“Lúc đầu, rung lắc khá nhẹ, nhưng sau đó mạnh hơn. Chúng tôi nằm sấp, và cây cầu lắc lư qua lại khoảng 20 cm. Cảm giác như chúng tôi đang trượt xung quanh”.
Anh ấy cho biết anh ấy an toàn ở Thành phố nghỉ dưỡng New Mandalay,
“Các con phố ở Mandalay an toàn”, anh ấy nói. “Các tòa nhà ở những khu vực giàu có dường như đã ổn hơn, nhưng ở trung tâm thành phố, một số nơi đã bị hư hại nghiêm trọng”.
“Tôi thực sự hy vọng Mandalay sẽ sớm phục hồi. Đây là một thành phố lớn với rất nhiều người dân sinh sống”.
Một người dân nói với BBC, “Tất cả các ngôi chùa và đền thờ, bao gồm cả cầu thang, trong làng tôi đều đã sụp đổ.
“Chúng tôi đã mất tất cả.”
Thi thể của 12 trẻ mẫu giáo và một giáo viên đã được tìm thấy vào sáng thứ Bảy tại trường mẫu giáo West Mye Mye Kyi ở khu vực Mandalay. Có khoảng 50 trẻ em và sáu giáo viên trong trường và vẫn chưa tìm thấy ai sống sót.
Tập đoàn cung cấp điện Yangon cho biết cư dân ở Yanhgan, một thành phố có 5,9 triệu người cách tâm chấn khoảng 400 dặm, sẽ chỉ có bốn giờ điện mỗi ngày.
Cơ sở hạ tầng bị hư hại khi trận động đất giải phóng năng lượng tương đương với hơn 300 vụ nổ bom nguyên tử, nhà địa chất Jess Phoenix nói với CNN.
“Lực mà một trận động đất như thế này giải phóng tương đương với khoảng 334 quả bom nguyên tử”, Phoenix, người đã cảnh báo về các cơn dư chấn trong nhiều tháng, cho biết.
Trận động đất xảy ra do hai khối đất trượt qua nhau dọc theo đứt gãy Sagaing.
Thủ tướng Thái Lan Paetongtarn Shinawatra cho biết đất nước của ông “đã trở lại bình thường”, nhưng có nhiều dự đoán sẽ có những trận động đất ở vùng Đông Nam Á. Mong rằng Việt Nam sẽ được thoát nạn, mặc dù các trận động đất ở Thái Lan và Myanmar được cảm thấy độ rung chuyển ở Việt Nam.
HẠNH DƯƠNG
Tổng hợp.
