Tổng thống Donald Trump đang đặt nền tảng của nền kinh tế toàn cầu vào tình trạng rủi ro nghiêm trọng.
Trong các bài đăng trên mạng xã hội và những phát biểu ngẫu nhiên với báo giới, ông Trump đã ám chỉ rằng Tòa Bạch Ốc nên có thêm quyền kiểm soát đối với Cục Dự trữ Liên bang (Fed) — ngân hàng trung ương đã tồn tại 111 năm và đóng vai trò duy trì sự ổn định kinh tế của Hoa Kỳ, qua đó ảnh hưởng đến cả thế giới.
Quan điểm của Trump không mới: ông luôn cho rằng tổng thống nên có quyền chi phối mọi cơ quan từ bầu cử, thuế vụ đến tư pháp. Tuy nhiên, nếu áp dụng cho Fed, điều đó sẽ phá hoại lòng tin toàn cầu vào Hoa Kỳ như một nơi đầu tư an toàn, gây ra lạm phát tăng vọt trong ngắn hạn và lãi suất cao hơn trong dài hạn.
Thị trường tài chính đã phản ứng. Ngay cả việc Trump chỉ mới đề cập đến việc can thiệp vào Fed cũng đang làm tổn thương nền kinh tế. Đồng USD đang suy yếu, giá vàng đạt mức kỷ lục, và lợi suất trái phiếu 10 năm tăng vọt – tất cả đều là dấu hiệu giới đầu tư đang lo lắng về nền tảng kinh tế Mỹ.
Lý do Fed cần độc lập
Các nhà kinh tế đã rút ra bài học gần một thế kỷ trước: Tổng thống không nên kiểm soát ngân hàng trung ương. Giống như Odysseus tự trói mình vào cột buồm để tránh bị quyến rũ bởi tiếng hát của tiên cá, tổng thống nên tự kiềm chế và để Fed tự quyết định lãi suất, dựa trên các chỉ số kinh tế thực tế.
Trump nhiều lần yêu cầu hạ lãi suất – đặc biệt gần đây gọi Chủ tịch Fed Jerome Powell là “Ông Quá Trễ”, yêu cầu ông “giảm lãi suất ngay BÂY GIỜ”.
Lãi suất thấp có lợi cho thị trường chứng khoán, dễ vay mua nhà và xe, và đặc biệt hấp dẫn với những nhà phát triển bất động sản như Trump, vốn thường vay mượn để đầu tư dự án.
Nhưng lãi suất thấp không phải lúc nào cũng tốt
Nếu giảm lãi suất sai thời điểm, nền kinh tế có thể rơi vào trạng thái “phê giả tạo” trước khi vỡ mộng với hậu quả nặng nề. Hơn nữa, nếu Fed cạn kiệt công cụ kích cầu khi suy thoái xảy ra, hậu quả sẽ càng nghiêm trọng hơn.
Đó là lý do vì sao sự độc lập của các ngân hàng trung ương là tối quan trọng. Một nghiên cứu của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cho thấy, các ngân hàng trung ương độc lập hơn kiểm soát lạm phát hiệu quả hơn, và vì vậy, nhiều quốc gia đã tiến tới trao quyền tự chủ cho các ngân hàng trung ương trong thế kỷ qua.
Tóm lại:
- Trump muốn can thiệp sâu hơn vào Fed, điều này đe dọa niềm tin toàn cầu vào Mỹ.
- Giới đầu tư đã phản ứng bằng việc bán USD, mua vàng, và nâng lãi suất trái phiếu.
- Hạ lãi suất theo yêu cầu chính trị có thể gây nguy hiểm cho ổn định kinh tế lâu dài.
- Fed cần độc lập để đưa ra các quyết định dựa trên thực tế, không theo áp lực chính trị
- ND
