Có lẽ bệnh dịch COVID-19 không còn được xem là một chứng bệnh khẩn cấp đối với công chúng. Nhưng hàng năm bạn vẫn cần phải đi chích ngừa COVID. Trong thực tế bệnh dịch thường bộc phát mạnh hai lần trong một năm. Một lần vào khoảng giữa hai mùa thu và đông, đó là thời gian thường có bệnh về đường hô hấp, và một lần khác vào giữa mùa hè. Vì lý do đó, Trung Tâm Phòng Ngừa và Kiểm Soát Bệnh Dịch Hoa Kỳ – US CDC- đề nghị đối với một số nhóm người vì sức đề kháng yếu, nên cần phải được chích ngừa không phải chỉ một lần, mà là hai lần.
Cơ quan CDC đưa ra lời khuyên này vì có sự bùng phát của bệnh dịch COVID vào mùa hè, khiến cho nhiều người phải vào bệnh viện để điều trị. Đa số là những người Mỹ lớn tuổi, trên 65, hay già hơn, vì họ có hệ thống miễn nhiễm yếu. Đối với những người này, cơ quan CDC đề nghị phải chích thêm mũi thuốc chủng ngừa thứ hai. Hiện nay, số người bị nhiễm COVID đang ở mức khá thấp, nhưng các chuyên gia y tế lo ngại rằng bệnh dịch sẽ bùng phát trở lại vào những ngày lễ sắp tới, khi nhiều người đi du lịch thăm bà con. Cơ quan CDC còn đề nghị biện pháp mạnh hơn một bước đối với những người có hệ thống miễn nhiễm gọi là “immunocompromised” vì trong người đang vướng những chứng bệnh như bệnh ung thư, họ có thể cần được chích mũi thứ ba hay nhiều hơn nữa tùy theo tình trạng suy yếu của hệ thống miễn nhiễm trong cơ thể, và họ bị gần gũi những người vướng COVID-19 nhiều hay ít.
Bác sĩ Yvonne Maldonado, cố vấn cho cơ quan CDC, làm việc ở trường đại học Stanford, cho biết: “Chúng ta ghi nhận là số người được miễn nhiễm ngày càng nhiều hơn, và số người có thể bị bệnh dịch gây trầm trọng ngày càng ít đi.” . Bà còn nói thêm: “Chúng ta biết rằng vào lúc này khoảng 70% trường hợp phải nhập viện điều trị bệnh COVID là những người ở hạng tuổi 65 hay già hơn, và có tới 50% bị nằm bệnh viện là ở độ tuổi 75 trở lên. Vì vậy, việc khuyên người lớn tuổi phải đi chích ngừa thêm mũi thuốc nữa sẽ giúp giảm 70% trường hợp phải vào bệnh viện chữa trị.”.
Tài liệu thu thập về việc chích ngừa cho thấy rằng, mức độ miễn nhiễm tăng cường nhờ chích ngừa sẽ bị phai lạt dần sau bốn đến sáu tháng. Vì thế chích thêm một mũi thuốc chủng ngừa sẽ giúp cho những người lớn tuổi được bảo vệ suốt năm và tránh được trường hợp bị bệnh nặng vì COVID-19.
Mặc dù liều thuốc chủng ngừa không trực tiếp ngăn chặn loại biến chủng mới, nhưng các chuyên gia về y tế tin rằng mũi thuốc đó vẫn đủ để bảo vệ cho người lớn tuổi. Thuốc chủng ngừa mRNA hiện nay do hai hãng Moderna và Pfizer bào chế nhắm ngăn ngừa biến chủng KP.2. Trong khi đó thuốc chủng ngừa của hãng Novavax nhắm ngăn ngừa biến chủng JN.1, cả hai loại biến chủng này hiện nay không phải là loại biến chủng đang lưu hành ở Mỹ. Theo cơ quan CDC, loại biến chủng KP. 3.1.1 là loại biến chủng hiện đang gây nhiễm cho khoảng 60% trường hợp bị vướng COVID mới. Loại biến chủng XEC hiện đang bùng phát rất mạnh gây ra khoảng 10% trường hợp lây nhiễm mới. Loại biến chủng mới xem ra lây lan rất dễ, tuy nhiên không có dấu hiệu nào cho thấy loại biến chủng mới này gây ra bệnh nặng trầm trọng hơn trước. Vì thế chích thêm một mũi thuốc chủng ngừa sẽ giúp tăng cường mức độ miễn nhiễm, và giúp bảo vệ chắc chắn thêm trong trường hợp COVID bùng phát trở lại.
Theo bác sĩ Steven Furr, làm việc ở hiệp hội American Academy of Family Physicians: Loại thuốc chủng ngừa hiện nay vẫn có hiệu lực tốt trong việc phòng ngừa chống lại biến chủng KP.2 và JN.1 bởi vì cả hai loại biến chủng này có cùng liên hệ với biến chủng KP.3.1.1. Ông cho biết: “Tôi nói với bệnh nhân của tôi rằng mũi thuốc chủng ngừa tăng cường sẽ giúp làm giảm nguy cơ phải vào bệnh viện điều trị, và rủi ro bị chết. Họ vẫn có thể bị lây nhiễm COVID, nhưng sẽ không bị nặng, và không phải chết vì COVID.”. Bác sĩ Furr nói thêm: “Điều này rất đúng cho những người già, lớn tuổi, hay những người có hệ thống miễn nhiễm yếu kém. Nếu bạn đang bị cao huyết áp, hay bị tiểu đường, vướng vào COVID chắc chắn sẽ quật ngã bạn, chuyển sang sưng phổi, và mất nước trong người. Chỉ cân bị vướng bệnh một lần là đủ gây ra tử vong.”.
Chúng ta cũng cần biết thêm những gì thuốc chủng ngừa không thể làm được. Theo bác sĩ Maldonado: “hãy nhớ cho rằng thuốc chủng ngừa không bao giờ nhắm đến việc ngăn chặn được sự lây nhiễm của tất cả các loại bệnh. Nó được bào chế để ngăn ngừa không phải đưa vào bệnh viện chữa trị, hay bị tử vong.”.
Thuốc chủng ngừa chủ yếu là ngăn chặn tử vong, và bệnh nặng. Nó đã làm được nhiệm vũ này. Và việc chích thêm một mũi thuốc chủng ngừa cho một nhóm người dễ bị bệnh nặng vì kháng thể yếu, sẽ giúp những người này không bị bệnh nặng, không phải vào bệnh viện, và không bị chết.
Nguyễn Minh Tâm dịch theo báo TIME ngày 25/11/2024