Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken đã có mặt tại Cairo hôm thứ Ba để dự cuộc gặp với các nhà lãnh đạo Ai Cập mà các quan chức Mỹ cho biết sẽ tập trung đàm phán về lệnh ngừng bắn trong cuộc chiến Israel-Hamas để đổi lấy việc thả các con tin do lực lượng Hamas bắt giữ.
Chuyến thăm của Blinken cũng diễn ra trong bối cảnh Ai Cập ngày càng lo ngại về ý định đã nêu của Israel nhằm mở rộng cuộc chiến ở Gaza tới các khu vực ở biên giới Ai Cập, nơi có đông người Palestine di tản.
Bộ trưởng Quốc phòng Israel cho biết cuộc tấn công của Israel cuối cùng sẽ tới thị trấn Rafah, ở biên giới Ai Cập, nơi hơn một nửa trong số 2,3 triệu người dân Gaza đã tìm nơi ẩn náu và hiện đang sống trong điều kiện ngày càng khốn khổ.
Các giám sát viên nhân đạo của Liên hợp quốc hôm thứ Ba cho biết lệnh sơ tán của Israel hiện bao trùm 2/3 lãnh thổ Gaza, đẩy thêm hàng ngàn người tới các khu vực biên giới mỗi ngày.
Ai Cập cảnh báo rằng việc Israel khai triển quân dọc biên giới sẽ đe dọa hiệp ước hòa bình mà hai nước đã ký kết hơn 4 thập niên trước. Ai Cập lo ngại việc mở rộng chiến sự tới khu vực Rafah có thể đẩy thường dân Palestine đang sợ hãi qua biên giới, một kịch bản mà Ai Cập cho biết họ quyết tâm ngăn chặn.
Blinken, người đang gặp Tổng thống Ai Cập Abdel-Fattah el-Sissi hôm thứ Ba, đã nhiều lần nói rằng người Palestine không được phép bị buộc rời khỏi Gaza.
Trong chuyến đi mới nhất của mình, Blinken đang tìm kiếm tiến bộ trong thỏa thuận ngừng bắn, về khả năng bình thường hóa quan hệ giữa Israel và Ả Rập Saudi cũng như ngăn chặn leo thang giao tranh trong khu vực.
Trên cả ba mặt trận, Blinken đều phải đối mặt với những thách thức lớn. Hamas và Israel công khai bất đồng về các yếu tố chính của một thỏa thuận ngừng bắn tiềm năng. Israel đã bác bỏ lời kêu gọi của Hoa Kỳ về một con đường dẫn tới một nhà nước Palestine, và các đồng minh quân sự của Iran trong khu vực tỏ ra rất ít dấu hiệu cho thấy họ sẽ bị ngăn cản bởi các cuộc tấn công của Mỹ.
Ai Cập – cùng với Qatar, nơi Blinken sẽ có mặt vào thứ Ba tuần sau – đang cố gắng làm trung gian cho một thỏa thuận giữa Israel và Hamas sẽ dẫn đến việc thả thêm con tin để đổi lấy việc Israel tạm dừng các hoạt động quân sự kéo dài vài tuần. Các phác thảo của một thỏa thuận như vậy đã được các giám đốc tình báo của Mỹ, Ai Cập, Qatar và Israel soạn thảo vào cuối tháng trước và đã được trình lên Hamas nhưng tổ chức này vẫn chưa có phản hồi chính thức.
Các quan chức Mỹ cho biết Blinken hy vọng nhận được thông tin cập nhật về phản ứng của Hamas đối với đề xuất này ở cả Cairo và Doha. Sau đó, Blinken sẽ tới Israel để thông báo ngắn gọn cho Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và Nội các Chiến tranh của ông vào thứ Tư về những gì ông nghe được từ các nhà lãnh đạo Ả Rập.
Như trong bốn chuyến đi tới Trung Đông trước đây kể từ khi chiến tranh Gaza bắt đầu, mục tiêu chính khác của Blinken là ngăn chặn xung đột lan rộng, một nhiệm vụ trở nên khó khăn hơn theo cấp số nhân bởi các cuộc tấn công tăng cường của lực lượng dân quân được Iran hậu thuẫn trong khu vực và quân đội Mỹ ngày càng nghiêm trọng. Các phản ứng ở Iraq, Syria, Yemen và Biển Đỏ đã tăng cường kể từ tuần trước.
Blinken đã gặp Thái tử Mohammed bin Salman vào tối thứ Hai, ngay sau khi đến thủ đô Riyadh của Saudi. Các quan chức Saudi Arabia cho biết vương quốc này vẫn quan tâm đến việc bình thường hóa quan hệ với Israel trong một thỏa thuận có khả năng mang tính lịch sử, nhưng chỉ khi có một kế hoạch đáng tin cậy nhằm thành lập một nhà nước Palestine.
Trong một tuyên bố, Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết Blinken “nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giải quyết các nhu cầu nhân đạo ở Gaza và ngăn chặn xung đột lan rộng hơn nữa”, đồng thời ông và thái tử đã thảo luận về “tầm quan trọng của việc xây dựng một khu vực hội nhập và thịnh vượng hơn”.
Tuy nhiên, bất kỳ thỏa thuận lớn nào như vậy dường như còn rất xa vời khi chiến tranh vẫn còn khốc liệt ở Gaza.
Theo Bộ Y tế, số người Palestine thiệt mạng trong gần 4 tháng chiến tranh đã lên tới 27.585 người trên lãnh thổ do Hamas điều hành, với thi thể của 107 người được đưa đến bệnh viện trong ngày qua. Bộ này không phân biệt dân thường và binh sĩ nhưng cho biết hầu hết người thiệt mạng là phụ nữ và trẻ em.
Chiến tranh đã san bằng nhiều vùng đất rộng lớn và đẩy một phần tư cư dân vào tình trạng chết đói.
Các giám sát viên nhân đạo của Liên hợp quốc hôm thứ Ba cho biết lệnh sơ tán của Israel tại Dải Gaza hiện bao trùm 2/3 lãnh thổ, tương đương 246 km2 (95 dặm vuông). Khu vực bị ảnh hưởng là nơi sinh sống của 1,78 triệu người Palestine, tương đương 77% dân số Gaza, trước cuộc đột kích xuyên biên giới ngày 7 tháng 10 của Hamas châm ngòi cho chiến tranh.
Văn phòng Điều phối các vấn đề nhân đạo của Liên hợp quốc, hay OCHA, cho biết trong báo cáo hàng ngày rằng những người mới di dời chỉ có khoảng 1,5-2 lít (50-67 ounce) nước mỗi ngày để uống, nấu ăn và giặt giũ. Nó cũng báo cáo sự gia tăng đáng kể tình trạng tiêu chảy mãn tính ở trẻ em.
Cha mẹ của các em bé phải đối mặt với một thách thức đặc biệt khó khăn vì chi phí cao hoặc thiếu tã lót, sữa bột và sữa dành cho trẻ em.
Zainab Al-Zein, người đang trú ẩn ở thị trấn trung tâm Deir al-Balah, cho biết cô phải cho con gái 2,5 tháng tuổi ăn thức ăn đặc như bánh quy và gạo xay, sớm hơn nhiều so với mốc 6 tháng thông thường vì sữa và sữa công thức không có sẵn.
“Tất nhiên, điều này được coi là ăn uống không lành mạnh và chúng tôi biết rằng nó khiến cô ấy đau bụng, đầy hơi và đau bụng,” al-Zein nói. “Như bạn thấy, 24 giờ như thế này, cháu bé khóc và khóc liên tục”.
Ông Netanyahu thề sẽ tiếp tục cuộc chiến cho đến khi Israel đè bẹp khả năng quản lý và quân sự của Hamas, đồng thời giành được sự trao trả của hơn 100 con tin vẫn bị nhóm phiến quân nắm giữ.
Hamas và các chiến binh khác đã giết chết khoảng 1.200 người, chủ yếu là dân thường, trong cuộc tấn công và bắt cóc khoảng 250 người. Hơn 100 người bị bắt, chủ yếu là phụ nữ và trẻ em, đã được thả trong lệnh ngừng bắn kéo dài một tuần vào tháng 11 để đổi lấy việc thả 240 người Palestine bị giam giữ bởi chính quyền.
Gặp gỡ quân đội hôm thứ Hai, ông Netanyahu cho biết Israel đã đánh bại 18 trong số 24 tiểu đoàn của Hamas mà không đưa ra bằng chứng. “Chúng tôi đang trên đường đến chiến thắng tuyệt đối và tôi muốn nói với các bạn rằng chúng tôi cam kết với điều đó và chúng tôi sẽ không từ bỏ”.
Việt Linh (Theo Al Jazeera)