Các cuộc thăm dò đã đóng cửa hôm thứ Bảy sau khi người Đài Loan bỏ phiếu bầu tổng thống và cơ quan lập pháp mới trong một cuộc bầu cử có thể vạch ra quỹ đạo cho mối quan hệ của nền dân chủ tự trị với Trung Quốc trong bốn năm tới.
Bị đe dọa là hòa bình và ổn định của hòn đảo cách bờ biển Trung Quốc 160 km (100 dặm) mà Bắc Kinh tuyên bố là của mình, sẽ được chiếm lại bằng vũ lực nếu cần thiết. Các vấn đề trong nước như nền kinh tế trì trệ và nhà ở đắt đỏ cũng được nêu bật trong chiến dịch.
Phó Tổng thống Lai Ching-te, đại diện cho Đảng Tiến bộ Dân chủ cầm quyền, hay còn gọi là DPP, đang tìm cách kế nhiệm Tổng thống sắp mãn nhiệm Thái Anh Văn và trao cho đảng thiên về độc lập nhiệm kỳ thứ ba chưa từng có.
Lai bỏ phiếu ở quê hương Đài Nam. Ông nhận xét thời tiết nắng đẹp, cho thấy đây là thời điểm thích hợp để người dân Đài Loan ra ngoài bỏ phiếu.
Ông nói: “Tôi khuyến khích mọi người trên khắp đất nước bỏ phiếu nhiệt tình và thể hiện sức sống của nền dân chủ Đài Loan”.
Hou Yu-ih, ứng cử viên của Quốc Dân Đảng được Bắc Kinh ủng hộ, còn được gọi là Đảng Quốc dân đảng, đã bỏ phiếu tại Thành phố Tân Bắc, một đô thị giáp thủ đô Đài Bắc. Hou Yu-ih là thị trưởng của Tân Đài Bắc, vị trí mà ông đã rời bỏ để tranh cử tổng thống.
Ứng cử viên thay thế Ko Wen-je của Đảng Nhân dân Đài Loan, người đã thể hiện sự yêu thích của các cử tri trẻ đang tìm kiếm sự thay thế cho hai đảng lớn, đã bỏ phiếu ở Đài Bắc.
Khi được các nhà báo hỏi anh ấy cảm thấy thế nào, Ko, với phong cách khô khan nổi tiếng của mình, cho biết anh ấy muốn cố gắng hết sức mỗi ngày “và lên kế hoạch cho giai đoạn tiếp theo khi chúng tôi đến đó”.
Cuộc bỏ phiếu bắt đầu lúc 8 giờ sáng (0000 GMT) thứ Bảy và kết thúc 8 giờ sau đó lúc 4 giờ chiều (0800 GMT).
Các ứng cử viên đã kết thúc chiến dịch tranh cử của mình vào tối thứ Sáu với những bài phát biểu gây xôn xao dư luận, nhưng các cử tri trẻ tuổi chủ yếu tập trung vào tương lai kinh tế của họ trong một môi trường đầy thách thức.
Phát biểu tại quê hương Đài Nam ở phía nam hòn đảo, Lai suy ngẫm về lý do tại sao ông rời bỏ nghề bác sĩ phẫu thuật vì các vụ thử hỏa tiễn và diễn tập quân sự của Trung Quốc nhằm đe dọa cử tri Đài Loan trước cuộc bầu cử tổng thống đầu tiên vào năm 1996.
“Tôi muốn bảo vệ nền dân chủ vừa mới hình thành ở Đài Loan. Tôi đã từ bỏ công việc được trả lương cao của mình và quyết định đi theo bước chân của những người lớn tuổi trong nền dân chủ”, Lai nói.
Hou, cựu lãnh đạo lực lượng cảnh sát Đài Loan, cho biết quan điểm của Lai về quan hệ với Bắc Kinh có thể đẩy hai bên xảy ra chiến tranh.
“Tôi ủng hộ những trao đổi thực tế với Trung Quốc, bảo vệ an ninh quốc gia và bảo vệ nhân quyền. Tôi nhấn mạnh rằng tương lai của Đài Loan sẽ do 23,5 triệu người Đài Loan quyết định và tôi sẽ dùng mạng sống của mình để bảo vệ Đài Loan”, Hou nói.
Các mối đe dọa quân sự của Trung Quốc có thể khiến một số cử tri chống lại các ứng cử viên có khuynh hướng độc lập, nhưng Hoa Kỳ đã cam kết hỗ trợ cho bất kỳ chính phủ nào nổi lên, được củng cố bởi kế hoạch của chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden gửi một phái đoàn không chính thức gồm các cựu quan chức cấp cao đến hòn đảo này ngay sau cuộc bầu cử.
Gabrielle Reid, phó giám đốc công ty tư vấn tình báo toàn cầu S-RM, cho biết cuộc bầu cử ở Đài Loan được coi là có “ảnh hưởng thực sự và lâu dài đến bối cảnh địa chính trị thế giới”.
Bà nói: “Kết quả của cuộc bỏ phiếu cuối cùng sẽ quyết định bản chất của mối quan hệ với Trung Quốc so với phương Tây và sẽ có ảnh hưởng mạnh mẽ đến tình hình ở Biển Đông”.
Bên cạnh căng thẳng với Trung Quốc, các vấn đề trong nước cũng chi phối chiến dịch này, đặc biệt là nền kinh tế ước tính chỉ tăng trưởng 1,4% trong năm ngoái. Điều đó phần nào phản ánh những chu kỳ tất yếu về nhu cầu chip máy tính và các mặt hàng xuất khẩu khác từ cơ sở sản xuất công nghệ cao, phụ thuộc nhiều vào thương mại và sự chậm lại của nền kinh tế Trung Quốc.
Tuy nhiên, những thách thức dài hạn như giá nhà ở quá đắt và tình trạng trì trệ tiền lương là mối lo ngại hàng đầu của cử tri.
Ứng cử viên có nhiều phiếu bầu nhất sẽ thắng, không có vòng hai. Các cuộc đua lập pháp là dành cho các quận và các ghế lớn.
Việt Linh (Theo Nikkei Asia)