Israel về cơ bản đã thông qua một khuôn khổ của thỏa thuận ngừng bắn và giải phóng con tin ở Gaza được đề xuất, và giờ đây việc Hamas có đồng ý với điều đó hay không, một viên chức cấp cao của chính quyền Mỹ cho biết hôm thứ Bảy, một ngày trước cuộc đàm phán.
Các nhà hòa giải quốc tế đã làm việc trong nhiều tuần để đạt được một thỏa thuận nhằm tạm dừng giao tranh trước khi tháng chay Ramadan của người Hồi giáo bắt đầu vào khoảng ngày 10 tháng 3. Một thỏa thuận có thể sẽ cho phép viện trợ đến tay hàng trăm nghìn người Palestine đang tuyệt vọng ở phía bắc Gaza, những người đang được các viên chức viện trợ lo ngại mối đe dọa của nạn đói.
Viên chức này cho biết, người Israel “ít nhiều đã chấp nhận” đề xuất, bao gồm lệnh ngừng bắn kéo dài 6 tuần cũng như việc Hamas thả những con tin được coi là dễ bị tổn thương, bao gồm người bệnh, người bị thương, người già và phụ nữ.
“Ngay bây giờ, quả bóng đang ở trên sân của Hamas và chúng tôi đang tiếp tục thúc đẩy vấn đề này mạnh mẽ nhất có thể”, viên chức này nói với điều kiện giấu tên theo các quy tắc cơ bản do Tòa Bạch Ốc đặt ra cho các phóng viên.
Các quan chức từ Israel và Hamas đã không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận.
Một quan chức cấp cao của Ai Cập cho biết các nhà hòa giải Ai Cập và Qatar dự kiến sẽ nhận được phản hồi từ Hamas trong cuộc đàm phán ở Cairo dự kiến bắt đầu vào Chủ nhật. Quan chức này phát biểu với điều kiện giấu tên vì ông không được ủy quyền công khai để thảo luận về các cuộc đàm phán.
Ngày càng có nhiều lời chỉ trích về hàng trăm ngàn người đang vất vả để sinh tồn ở phía bắc Gaza, nơi gánh chịu gánh nặng của cuộc xung đột bắt đầu khi nhóm chiến binh Hamas tấn công miền nam Israel vào ngày 7 tháng 10, giết chết 1.200 người, chủ yếu là dân thường và bắt giữ khoảng 250 người làm con tin.
Máy bay quân sự của Mỹ đã bắt đầu thả hàng nghìn bữa ăn đầu tiên xuống Gaza, đồng thời quân đội Jordan và Ai Cập cho biết họ cũng đã tiến hành thả dù. Các nhóm viện trợ cho biết việc thả dù chỉ là biện pháp cuối cùng và thay vào đó thúc giục mở các cửa khẩu khác vào Gaza và dỡ bỏ các chướng ngại vật ở một số cửa khẩu đang mở.
Cơ quan ngoại giao của Liên minh châu Âu cho biết nhiều người trong số hàng trăm người Palestine thiệt mạng hoặc bị thương trong cuộc hỗn loạn xung quanh đoàn xe viện trợ hôm thứ Năm đã bị quân đội Israel bắn trúng và kêu gọi một cuộc điều tra quốc tế. Họ cho biết trách nhiệm về cuộc khủng hoảng nằm ở “những hạn chế do quân đội Israel áp đặt và sự cản trở của các phần tử cực đoan bạo lực đối với việc cung cấp viện trợ nhân đạo”.
Bộ Y tế Gaza đã nâng số người chết vì bạo lực hôm thứ Năm lên 118 sau khi có thêm hai thi thể được tìm thấy hôm thứ Bảy. Họ cho biết số người bị thương vẫn ở mức 760.
Người phát ngôn quân sự của Israel, Chuẩn đô đốc Daniel Hagari, cho biết Israel đã tổ chức đoàn xe hôm thứ Năm, “và những tuyên bố rằng chúng tôi cố tình tấn công đoàn xe và việc chúng tôi cố tình làm hại người dân là vô căn cứ”.
Người dân ở phía bắc Gaza cho biết họ đang tìm kiếm trong đống đổ nát và rác thải để tìm bất cứ thứ gì có thể nuôi con cái họ, những người hầu như không ăn một bữa mỗi ngày. Nhiều gia đình đã bắt đầu trộn thức ăn cho động vật và chim với ngũ cốc để nướng bánh mì.
Tổ chức Y tế Thế giới cho biết ít nhất 10 trẻ em đã chết đói, theo hồ sơ bệnh viện ở Gaza.
Bộ Y tế Gaza cho biết số người Palestine thiệt mạng vì chiến tranh đã tăng lên 30.320. Bộ này không phân biệt dân thường và binh sĩ trong các số liệu nhưng cho biết phụ nữ và trẻ em chiếm khoảng 2/3 số người thiệt mạng.
Bộ Y tế cho biết tại thành phố cực nam Rafah, nơi hơn một nửa người dân Gaza hiện đang trú ẩn, một cuộc không kích của Israel đã tấn công các lều bên ngoài bệnh viện của Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, khiến 11 người thiệt mạng và khoảng 50 người bị thương, bao gồm cả nhân viên y tế. Quân đội Israel cho biết họ đang nhắm mục tiêu vào các chiến binh Hồi giáo Jihad.
Cuộc tấn công trên không, trên biển và trên bộ của Israel đã biến phần lớn khu vực đông dân cư phía bắc Gaza thành đống đổ nát . Quân đội yêu cầu người Palestine di chuyển về phía nam, nhưng người ta tin rằng có tới 300.000 người vẫn ở lại.
Khoảng 1/6 trẻ em dưới 2 tuổi ở miền Bắc bị suy dinh dưỡng cấp tính và gầy còm, “mức độ suy dinh dưỡng trẻ em tồi tệ nhất ở bất kỳ đâu trên thế giới”, Carl Skau, phó giám đốc điều hành Chương trình Lương thực Thế giới, cho biết trong tuần này. “Nếu không có gì thay đổi thì nạn đói sắp xảy ra ở phía bắc Gaza”.
Skau cho biết, mọi người đã tràn ngập các xe tải và giành lấy những gì có thể, buộc WFP phải đình chỉ việc giao hàng đến miền bắc.
Trong vụ bạo lực hôm thứ Năm, người dân đã điều động khoảng 30 xe tải chở hàng đi miền Bắc vào lúc bình minh. Người Palestine cho biết quân đội Israel gần đó đã bắn vào đám đông. Israel cho biết họ đã bắn cảnh cáo về phía đám đông và khẳng định nhiều người thiệt mạng đã bị giẫm đạp. Các bác sĩ tại các bệnh viện ở Gaza và một nhóm của Liên hợp quốc đến thăm một bệnh viện cho biết một số lượng lớn người bị thương đã bị bắn.
Ahmed Abdel Karim, đang được điều trị vết thương do đạn bắn ở chân, cho biết anh đã phải mất hai ngày để chờ xe cứu trợ đến.
“Mọi người tấn công và tiến lên trên những chiếc xe tải này. Vì số lượng nhiều nên tôi không lấy được bột mì”, anh nói.
Radwan Abdel-Hai, cha của bốn đứa con nhỏ, nghe tin đồn vào cuối ngày thứ Tư rằng một đoàn xe viện trợ đang trên đường đến. Anh cùng 5 người khác dắt xe lừa đi thì thấy “biển người” đang chờ sẵn.
“Xe tăng bắt đầu bắn vào chúng tôi,” anh nói. “Khi chạy về, tôi nghe thấy tiếng đạn xe tăng và tiếng súng. Tôi nghe thấy tiếng mọi người la hét. Tôi thấy nhiều người ngã xuống đất, một số bất động.” Ông cho biết nhiều người đã bị bắn vào lưng.
Soad Abu Hussein, một góa phụ và mẹ của 5 đứa con, cho biết hơn 5.000 người – chủ yếu là phụ nữ và trẻ em – sống cùng bà trong một trường học ở trại tị nạn Jabaliya đã không nhận được viện trợ trong hơn 4 tuần. Bà cho biết một nhóm người vào bờ đánh cá nhưng 3 người thiệt mạng và 2 người bị thương do trúng đạn từ tàu Israel.
Mansour Hamed, một cựu nhân viên cứu trợ 32 tuổi sống cùng hơn 50 người thân trong một ngôi nhà ở Thành phố Gaza, cho biết một số người đang ăn lá cây và thức ăn động vật. Ông nói, việc tìm thấy một đứa trẻ bước ra từ đống đổ nát với một mẩu bánh mì thối đã trở nên bình thường.
Thừa nhận nhu cầu thực phẩm cực kỳ cao, Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết Mỹ sẽ tìm kiếm những cách vận chuyển khác “có thể bao gồm cả hành lang hàng hải”.
Cũng hôm thứ Bảy, Israel cho biết ba binh sĩ đã thiệt mạng và 14 người bị thương hôm thứ Sáu khi họ vô tình kích hoạt chất nổ trong một tòa nhà bị mắc bẫy bên ngoài Khan Younis ở miền nam Gaza.
Việt Linh (Theo Al Jazeera)