Tổng thống Volodymyr Zelenskyy đã chào đón các nhà lãnh đạo phương Tây tới Kiev hôm thứ Bảy để đánh dấu kỷ niệm hai năm ngày Nga xâm lược toàn diện, khi lực lượng Ukraine cạn kiệt đạn dược và viện trợ nước ngoài đang ở thế cân bằng.
Các đồng minh từ EU và Nhóm bảy nền dân chủ giàu có đã tập hợp quanh Kyiv để bày tỏ tình đoàn kết, với Zelenskyy tham gia cuộc họp trực tuyến G7 vào thứ Bảy và bốn nhà lãnh đạo thế giới tới thủ đô đầy vẻ mệt mỏi vì chiến tranh của Ukraine.
“Hai năm trước, tại đây, chúng tôi đã gặp lực lượng đổ bộ của địch bằng hỏa lực; hai năm sau, chúng tôi gặp lại những người bạn và đối tác của mình ở đây”, ông Zelenskyy nói khi gặp các quan chức tại sân bay Hostomel ngay bên ngoài Kiev, nơi lính dù Nga cố gắng chiếm giữ không thành công trong những ngày đầu tiên của cuộc chiến.
Tâm trạng u ám bao trùm Ukraine khi cuộc chiến chống Nga bước sang năm thứ ba và quân đội Ukraine phải đối mặt với những thách thức ngày càng gia tăng trên tiền tuyến trong bối cảnh nguồn cung cấp và thách thức về nhân sự đang cạn kiệt. Quân đội nước này gần đây đã rút khỏi thành phố chiến lược Avdiivka ở phía đông, mang lại cho Moscow một trong những chiến thắng lớn nhất. Và Nga vẫn kiểm soát khoảng một phần tư đất nước sau khi Ukraine không đạt được bất kỳ bước đột phá lớn nào trong cuộc phản công vào mùa hè.
Thủ tướng Ý Giorgia Meloni, Thủ tướng Bỉ Alexander De Croo, Thủ tướng Canada Justin Trudeau và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen đã đến Kyiv ngay sau khi một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái của Nga tấn công một tòa nhà dân cư ở thành phố Odesa phía nam, khiến ít nhất một người thiệt mạng. Ba phụ nữ cũng bị bỏng nặng trong vụ tấn công vào tối thứ Sáu, Thống đốc khu vực Oleh Kiper viết trên tài khoản mạng xã hội của mình. Lực lượng cứu hộ rà soát đống đổ nát để tìm kiếm người sống sót.
Vài giờ sau, văn phòng của Zelenskyy tuyên bố ký kết các thỏa thuận an ninh song phương 10 năm với Canada và Ý, trong đó Ottawa cam kết gửi cho Kyiv 3,02 tỷ đô la Canada (gần 2,2 tỷ đô la Mỹ) viện trợ kinh tế và quân sự trong năm nay trong khi Rome hứa nhiều vũ khí tầm xa.
Trong một cuộc họp báo chung, Meloni ca ngợi thỏa thuận với Kiev và nói: “Chúng tôi sẽ tiếp tục hỗ trợ Ukraine trong điều mà tôi luôn cho là quyền chính đáng của người dân để tự bảo vệ mình”.
Bà nói thêm: “Việc nhầm lẫn giữa từ ‘hòa bình’ với ‘đầu hàng’, như một số người vẫn làm, là một cách tiếp cận đạo đức giả mà chúng tôi sẽ không bao giờ chia sẻ.”
Meloni cũng chủ trì một hội nghị truyền hình G7 từ Kiev đưa ra tuyên bố chung hôm thứ Bảy tái khẳng định cam kết của các nhà lãnh đạo thế giới trong việc “ủng hộ một nền hòa bình toàn diện, công bằng và lâu dài”, thắt chặt các biện pháp trừng phạt đối với Nga và gửi viện trợ quân sự và kinh tế cho Ukraine “trong thời gian cần thiết”.
Von der Leyen tuyên bố trong cuộc họp báo chung rằng khối sẽ sát cánh cùng Ukraine “về tài chính, kinh tế, quân sự và trên hết là về mặt đạo đức, cho đến khi đất nước cuối cùng được tự do”.
Tại cuộc họp báo, ông Zelenskyy nhấn mạnh tính cấp thiết của việc giao vũ khí kịp thời, đồng thời cam kết Kiev sẽ không sử dụng vũ khí của các nước đồng minh để tấn công lãnh thổ Nga. Lời nói của ông phản ánh tình hình chiến trường ngày càng căng thẳng ở miền đông Ukraine, nơi quân đội Kiev đang cố gắng ngăn cản bước tiến của Nga bất chấp tình trạng thiếu đạn dược ngày càng gia tăng.
Trên tiền tuyến ở khu vực phía đông Donetsk, binh lính Ukraine xin đạn pháo.
“Khi kẻ thù tiến vào, rất nhiều người của chúng tôi chết. … Chúng tôi đang ngồi đây mà không có gì”, Volodymyr, 27 tuổi, một sĩ quan cấp cao trong một khẩu đội pháo binh, nói.
Oleksandr, 45 tuổi, chỉ huy một đơn vị pháo binh, cho biết: “Để bảo vệ bộ binh của chúng tôi… chúng tôi cần một số lượng lớn đạn pháo mà hiện tại chúng tôi không có.” Hai sĩ quan không nêu tên thật vì lo ngại về an ninh.
Khoảng 100 người đã tụ tập bên ngoài Nhà thờ St. Sophia ở trung tâm Kiev hôm thứ Bảy, kêu gọi thả các thành viên Lữ đoàn Azov bị Nga bắt giữ sau khi bảo vệ thành phố Mariupol phía nam.
Olena Petrivna, mẹ của một thành viên bị lực lượng Nga bắt giữ đã đặt câu hỏi tại sao Nga lại xâm lược Ukraine, nói rằng trước chiến tranh, người dân “sống cuộc sống của chính mình, không làm phiền ai, nuôi dạy con cái của mình”.
Bà nói, người Nga đã cố gắng chinh phục Ukraine để dạy họ phải nói gì và nói ngôn ngữ gì, nhưng bà nói thêm, “Chúng tôi không cần họ. Chúng ta có một số phận – chiến thắng. Chúng ta phải thắng.”
Chiến tranh cũng đã đến với nước Nga. Thống đốc khu vực Igor Artamonov cho biết máy bay không người lái đã tấn công một nhà máy thép ở vùng Lipetsk, miền nam nước Nga hôm thứ Bảy, gây ra một đám cháy lớn và không có thương vong. Truyền thông độc lập Nga cho biết Nhà máy luyện kim Novolipetsk là nhà máy thép lớn nhất ở Nga. Các video được chia sẻ trên mạng xã hội Nga cho thấy một số đám cháy đang bùng cháy tại nhà máy và có thể nghe thấy tiếng nổ.
Hãng tin độc lập của Nga Mediazona hôm thứ Bảy cho biết khoảng 75.000 đàn ông Nga đã thiệt mạng trong năm 2022 và 2023 khi tham chiến trong cuộc chiến này.
Một cuộc điều tra chung do Mediazona và Meduza, một trang tin độc lập khác của Nga, công bố, cho thấy tốc độ tổn thất của Nga ở Ukraine không hề chậm lại và Moscow mất khoảng 120 quân mỗi ngày. Dựa trên phân tích thống kê về cái chết được ghi nhận của binh sĩ so với cơ sở dữ liệu kế thừa của Nga, các nhà báo cho biết khoảng 83.000 binh sĩ có khả năng đã thiệt mạng trong hai năm chiến đấu.
Các cuộc biểu tình đoàn kết với Ukraine đã được tổ chức trên khắp châu Âu, bao gồm cả ở London, Berlin và Stockholm.
Tại Belgrade, hàng trăm người tuần hành qua trung tâm thành phố mang theo cờ Ukraine. Dù lên án hành động xâm lược Ukraine, Serbia vẫn không tham gia các biện pháp trừng phạt của phương Tây chống lại Nga và vẫn duy trì quan hệ hữu nghị với Moscow.
Bất chấp sự đàn áp mạnh mẽ những người bất đồng chính kiến, một số người Nga vẫn đánh dấu ngày kỷ niệm bằng cách đặt hoa tại các tượng đài ở Moscow hoặc tổ chức các cuộc biểu tình của một người. Theo OVD-Info, một nhóm nhân quyền của Nga chuyên theo dõi các vụ bắt giữ chính trị và cung cấp trợ giúp pháp lý, ít nhất sáu người đã bị bắt giữ trên khắp nước Nga hôm thứ Bảy vì giơ biểu ngữ phản chiến, mang hoa mang màu cờ quốc gia Ukraine hoặc bày tỏ sự ủng hộ đối với Kyiv. Bốn người nữa đã bị bắt ở Moscow trong một cuộc biểu tình kêu gọi sự trở lại của binh lính Nga đã được huy động từ Ukraine.
Trong khi đó, hàng triệu người Ukraine tiếp tục sống trong hoàn cảnh bấp bênh và nhiều người khác phải đối mặt với những cuộc đấu tranh liên tục dưới sự chiếm đóng của Nga. Hầu hết đang chờ đợi một cuộc giải phóng Ukraine vẫn chưa đến.
Olena Zelenska, vợ của tổng thống, cho biết hôm thứ Bảy rằng hơn 2 triệu trẻ em Ukraine đã rời bỏ đất nước kể từ khi chiến tranh bắt đầu và ít nhất 528 em đã thiệt mạng. Bà nói: “Cuộc chiến do Nga phát động đã cố tình nhắm vào trẻ em.”
Anh đã cam kết viện trợ nhân đạo bổ sung 8,5 triệu bảng Anh (10,8 triệu USD) cho Ukraine, tăng cường nỗ lực cung cấp dịch vụ chăm sóc y tế, thực phẩm và các dịch vụ cơ bản cho người dân.
Bộ Ngoại giao Anh cho biết khoảng 14,6 triệu người, tương đương 40% dân số Ukraine, cần được hỗ trợ, trong đó nhiều người mất nhà cửa hoặc không được tiếp cận đầy đủ với thực phẩm, nước và điện, Bộ Ngoại giao Anh cho biết khi công bố viện trợ.
Tại Quốc hội Hoa Kỳ, Đảng Cộng hòa đã trì hoãn khoản viện trợ quân sự trị giá 60 tỷ USD cho Kiev, vốn rất cần thiết trong ngắn hạn. EU gần đây đã phê duyệt gói viện trợ trị giá 50 tỷ euro (khoảng 54 tỷ USD) cho Ukraine nhằm hỗ trợ nền kinh tế Ukraine, bất chấp sự phản đối của Hungary.
Việt Linh (Theo Deutsche Welle)