Các nhân viên cứu hộ Nhật Bản đã khẩn trương tìm kiếm trong đống đổ nát hôm thứ Tư trước thời tiết lạnh buốt và mưa lớn được dự đoán trong điều mà thủ tướng gọi là cuộc chạy đua với thời gian sau khi trận động đất mạnh giết chết ít nhất 65 người ở miền Tây Nhật Bản.
Tỉnh Ishikawa và các khu vực lân cận đã rung chuyển bởi một dư chấn mạnh 4,9 độ richter hôm thứ Tư – một trong hàng chục dư chấn xảy ra sau trận động đất mạnh 7,6 độ richter hôm thứ Hai có tâm gần Noto, cách Tokyo khoảng 300 km (185 dặm) ở bờ biển đối diện. Trận động đất đã đưa ra cảnh báo sóng thần, kéo theo những đợt sóng cao hơn 1 mét (3 feet) ở một số nơi.
Các chuyên gia cho biết 72 giờ đầu tiên đặc biệt quan trọng đối với việc giải cứu vì triển vọng sống sót sau đó sẽ giảm đi rất nhiều.
“Hơn 40 giờ đã trôi qua. Đây là một cuộc chạy đua với thời gian và tôi cảm thấy chúng ta đang ở thời điểm quan trọng”, Thủ tướng Fumio Kishida nói với các phóng viên. “Chúng tôi nhận được thông tin nhiều người vẫn đang chờ giải cứu dưới những tòa nhà bị sập”.
Bán đảo Noto chật hẹp đã làm tăng thêm thách thức trong việc tiếp cận một số cộng đồng. Dịch vụ nước, điện và điện thoại di động vẫn không hoạt động ở một số khu vực.
Các quan chức cứu trợ đã phân phát nước, chăn, thực phẩm và các vật dụng khác. Chó tìm kiếm đã cùng với quân nhân và lính cứu hỏa cố gắng tìm kiếm hàng chục người được cho là đang mắc kẹt, mặc dù con số chính xác vẫn chưa rõ ràng.
Dự báo thời tiết cảnh báo sẽ có mưa lớn ở Ishikawa, dẫn đến lo ngại về lở đất và thiệt hại thêm cho những ngôi nhà đổ nát một nửa. Nhiệt độ dự kiến sẽ giảm xuống khoảng 4 độ C (39 độ F) qua đêm.
Theo chính quyền tỉnh Ishikawa, trong số những người thiệt mạng, 32 người được tính ở thành phố Wajima, trong khi 22 người chết ở Suzu. Những cái chết khác được báo cáo ở năm thị trấn lân cận. Mặc dù chưa có con số chính thức về người mất tích nhưng hàng chục người được cho là đang mắc kẹt dưới các tòa nhà bị sập.
Kyodo News, với số liệu riêng của mình, cho biết số người chết đã tăng lên 73 vì có nhiều trường hợp tử vong hơn ở Wajima.
Hơn 300 người bị thương, trong đó có ít nhất 25 người bị thương nặng.
Thống đốc Ishikawa Hiroshi Hase khuyến khích mọi người sử dụng khẩu trang, thuốc sát trùng và xà phòng để đề phòng sự lây lan của bệnh truyền nhiễm khi những người sơ tán cùng nhau trú ẩn. Ông nói rằng việc bảo đảm cung cấp đủ nước và nhà vệ sinh cho những người phải di tản là ưu tiên hàng đầu.
Gần 33.000 người đang ở tại các trung tâm sơ tán, một số người cho biết họ đói và lạnh, không ngủ được và sợ hãi.
Hậu quả của trận động đất và sóng thần, thuyền bị lật trên biển, đường sá bị chặn bởi những đống đất, cột và tường nằm rải rác từ những ngôi nhà bị san phẳng. Một trận hỏa hoạn lớn đã biến toàn bộ thành phố Wajima thành tro bụi.
Các quan chức cảnh báo rằng nhiều trận động đất lớn hơn có thể xảy ra sau đó.
Nhật Bản thường xuyên xảy ra động đất với nhiều đường đứt gãy và núi lửa. Một trận động đất lớn, sóng thần và thảm họa hạt nhân năm 2011 đã gây thiệt hại lớn ở phía đông bắc Nhật Bản.
Không có vấn đề lớn nào được báo cáo tại các nhà máy hạt nhân sau trận động đất hôm thứ Hai. Nhà máy hạt nhân Shika ở Ishikawa bị mất điện một phần nhưng nguồn điện dự phòng đã được đưa vào, bảo đảm quá trình làm mát quan trọng vẫn tiếp tục.
Nhật Bản là một xã hội có tổ chức, tuân thủ và tương đối không có tội phạm, nơi các cảnh báo được chuyển tiếp một cách có hệ thống như một dịch vụ công. Các chuyên gia về thảm họa nói rằng điều đó đang giúp cứu sống nhiều mạng sống.
Takako Izumi, giáo sư khoa học thảm họa tại Đại học Tohoku, cho biết cần có thời gian để tìm hiểu vấn đề hậu cần vì đường sá thường bị tắc nghẽn sau động đất và xe tải lớn không thể qua lại để vận chuyển viện trợ.
Nếu không thể tiếp cận được đường bộ, viện trợ có thể phải được thả từ trên trời xuống hoặc được đưa đến bằng thuyền. Bà nói thêm, cái lạnh mùa đông làm tăng thêm rủi ro về sức khỏe và một số người có thể vẫn chưa đến được trung tâm sơ tán.
“Trước tiên chúng ta cần đánh giá chính xác thiệt hại. Và sau đó sẽ có phản hồi thích hợp và những gì cần thiết sẽ đến được đúng nơi,” Izumi nói.
Việt Linh (Theo Nikkei Asia)