Nga đã áp đặt thành công hộ chiếu của mình cho gần như toàn bộ dân số ở Ukraine bị chiếm đóng bằng cách khiến họ không thể tồn tại nếu không có hộ chiếu, ép buộc hàng trăm ngàn người phải nhập quốc tịch trước cuộc bầu cử. Vladimir Putin đã chắc chắn rằng ông sẽ giành chiến thắng. Nhưng việc chấp nhận hộ chiếu có nghĩa là những người đàn ông sống trong lãnh thổ bị chiếm đóng có thể bị đưa đi chiến đấu chống lại chính đội quân Ukraine đang cố gắng giải phóng họ.
Cần có hộ chiếu Nga để chứng minh quyền sở hữu tài sản và tiếp tục tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe và thu nhập hưu trí. Việc từ chối có thể dẫn đến mất quyền nuôi con, vào tù – hoặc tệ hơn. Luật mới của Nga quy định rằng bất kỳ ai ở các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng mà không có hộ chiếu Nga trước ngày 1 tháng 7 sẽ bị phạt tù như một “công dân nước ngoài”.
Nhưng Nga cũng đưa ra các ưu đãi: trợ cấp rời khỏi lãnh thổ bị chiếm đóng và chuyển đến Nga, viện trợ nhân đạo, lương hưu cho người về hưu và tiền cho cha mẹ có con mới sinh – có giấy khai sinh của Nga.
Mỗi hộ chiếu và giấy khai sinh được cấp đều khiến Ukraine khó đòi lại đất đai và trẻ em đã mất, đồng thời mỗi công dân mới đều cho phép Nga yêu cầu quyền – dù sai lầm – để bảo vệ người dân của mình trước một nước láng giềng thù địch.
Chính phủ Nga đã tịch thu ít nhất 1.785 ngôi nhà và cơ sở kinh doanh chỉ riêng ở khu vực Donetsk và Zaporizhzhia. Lãnh đạo Crimea lưu vong của Ukraine báo cáo vào ngày 25 tháng 2 rằng trong số 694 binh sĩ được cho là đã chết trong cuộc giao tranh gần đây với Nga, 525 người có thể là công dân Ukraine đã lấy hộ chiếu Nga kể từ khi sáp nhập.
AP đã nói về hệ thống áp đặt quyền công dân Nga tại các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng cho hơn chục người từ các khu vực cùng với việc các nhà hoạt động giúp họ trốn thoát và các quan chức chính phủ đang cố gắng đối phó với những gì đã trở thành cơn ác mộng quan liêu và tâm lý đối với nhiều người.
Thanh tra nhân quyền Ukraine, Dmytro Lubinets, cho biết “gần như 100%… toàn bộ dân số vẫn sống trên các vùng lãnh thổ tạm thời bị chiếm đóng của Ukraine” hiện có hộ chiếu Nga.
Theo luật pháp quốc tế có từ năm 1907, cấm ép buộc người dân “thề trung thành với Thế lực thù địch”. Nhưng khi người Ukraine nộp đơn xin hộ chiếu Nga, họ phải gửi dữ liệu sinh trắc học, thông tin điện thoại di động và tuyên thệ trung thành.
Việt Linh (Theo Euro News)