Cuộc sống ở Port-au-Prince đã trở thành một trò chơi sinh tồn, đẩy người Haiti đến những giới hạn mới khi họ cố gắng giữ an toàn và sống sót trong khi các băng đảng tràn ngập đường phố và cảnh sát chính phủ hầu như vẫn vắng mặt
Cộng đồng gần đây đã bỏ phiếu mua một rào chắn kim loại và tự lắp đặt nó để cố gắng bảo vệ cư dân khỏi bạo lực không ngừng khiến hơn 2.500 người thiệt mạng hoặc bị thương ở Haiti từ tháng 1 đến tháng 3.
Một số ít người có đủ khả năng dự trữ nước, thực phẩm, tiền bạc và thuốc men, nguồn cung đã cạn kiệt kể từ khi sân bay quốc tế chính đóng cửa vào đầu tháng 3. Cảng biển lớn nhất đất nước phần lớn bị tê liệt bởi các băng nhóm cướp bóc.
Philippe Branchat, người đứng đầu Tổ chức Di cư Quốc tế ở Haiti, cho biết trong một tuyên bố gần đây: “Người dân sống ở thủ đô bị nhốt, họ không có nơi nào để đi”. “Thủ đô bị bao vây bởi các nhóm vũ trang và nguy hiểm.”
Điện thoại thường xuyên đổ chuông với những cảnh báo về tiếng súng, vụ bắt cóc và vụ xả súng chết người, và một số siêu thị có nhiều bảo vệ có vũ trang đến mức trông giống như những đồn cảnh sát nhỏ.
Các cuộc tấn công của băng đảng trước đây chỉ xảy ra ở một số khu vực nhất định nhưng giờ đây chúng có thể xảy ra ở bất cứ đâu, bất cứ lúc nào. Ở nhà cũng không bảo đảm an toàn:
Các trường học và trạm xăng đều đóng cửa, nhiên liệu trên thị trường chợ đen được bán với giá 9 USD/gallon, gần gấp ba lần giá chính thức. Các ngân hàng đã cấm khách hàng rút hơn 100 đô la một ngày và các séc trước đây phải mất ba ngày mới được giải quyết thì nay phải mất một tháng hoặc hơn. Các sĩ quan cảnh sát phải đợi hàng tuần mới được trả lương.
Các băng đảng kiểm soát khoảng 80% Port-au-Prince đã phát động các cuộc tấn công phối hợp vào ngày 29 tháng 2, nhắm vào cơ sở hạ tầng quan trọng của bang. Họ đốt các đồn cảnh sát, tấn công sân bay và xông vào hai nhà tù lớn nhất Haiti, thả hơn 4.000 tù nhân.
Vào thời điểm đó, Thủ tướng Ariel Henry đang thăm Kenya để thúc đẩy việc triển khai lực lượng cảnh sát do Liên hợp quốc hậu thuẫn. Henry vẫn bị cấm vào Haiti và một hội đồng tổng thống chuyển tiếp được giao nhiệm vụ lựa chọn thủ tướng và Nội các tiếp theo của đất nước có thể tuyên thệ nhậm chức sớm nhất là trong tuần này. Henry đã cam kết sẽ từ chức sau khi có người lãnh đạo mới.
Hơn 95.000 người đã rời bỏ Port-au-Prince chỉ trong một tháng khi các băng nhóm tấn công cộng đồng, đốt nhà và giết hại người dân ở các vùng lãnh thổ do đối thủ của chúng kiểm soát.
Những người chạy trốn bằng xe buýt đến các khu vực phía nam và phía bắc Haiti có nguy cơ bị hãm hiếp tập thể hoặc bị giết khi đi qua các khu vực do băng đảng kiểm soát.
Bạo lực cũng buộc các doanh nghiệp, cơ quan chính phủ và trường học phải đóng cửa, khiến nhiều người Haiti thất nghiệp.
Liên minh châu Âu tuần trước tuyên bố khởi động một cầu hàng không nhân đạo từ quốc gia Trung Mỹ Panama đến Haiti. Năm chuyến bay đã hạ cánh xuống thành phố Cap-Haïtien phía bắc Haiti, nơi có sân bay hoạt động duy nhất của Haiti, mang theo 62 tấn thuốc, nước, thiết bị trú ẩn khẩn cấp và các vật dụng thiết yếu khác.
Nhưng không có gì bảo đảm rằng những món đồ quan trọng sẽ đến tay những người cần chúng nhất. Nhiều người dân Haiti vẫn bị mắc kẹt trong nhà, không thể mua hoặc tìm kiếm thức ăn giữa làn đạn.
Các nhóm viện trợ cho biết gần 2 triệu người Haiti đang đứng trước nạn đói , trong đó có hơn 600.000 trẻ em. Mọi người đang tìm mọi cách để tồn tại.
Việt Linh (Theo Al Jazeera)