Các thẩm phán tòa án tối cao có thể đưa ra phán quyết vào cuối phiên điều trần kéo dài hai ngày vào thứ Tư, nhưng nhiều khả năng họ sẽ mất vài tuần để xem xét quyết định của mình.
Các luật sư của Julian Assange đã mở cuộc thách thức pháp lý cuối cùng ở Vương quốc Anh hôm thứ Ba nhằm ngăn chặn việc đưa người sáng lập WikiLeaks đến Hoa Kỳ để đối mặt với cáo buộc gián điệp, lập luận rằng chính quyền Mỹ đang tìm cách trừng phạt ông ta vì đã vạch trần những hành vi tội ác nghiêm trọng của chính phủ Hoa Kỳ.
Luật sư Edward Fitzgerald cho biết có nguy cơ Assange “sẽ bị từ chối công lý một cách trắng trợn” nếu bị đưa đến Mỹ. Tại phiên điều trần kéo dài hai ngày tại Tòa án Tối cao, các luật sư của Assange đang yêu cầu các thẩm phán đưa ra đơn kháng cáo mới.
Bản thân Assange không có mặt tại tòa. Thẩm phán Victoria Sharp cho biết anh ta đã được phép đến từ Nhà tù Belmarsh, nơi ông ta đã bị giam giữ trong 5 năm, nhưng đã chọn không tham dự. Fitzgerald cho biết người đàn ông Australia 52 tuổi không khỏe nhưng không nói rõ về sức khỏe của mình.
Assange đã đấu tranh chống dẫn độ trong hơn một thập niên, bao gồm 7 năm sống lưu vong tại Đại sứ quán Ecuador ở London và 5 năm cuối cùng trong nhà tù an ninh cao ở ngoại ô thủ đô nước Anh.
Ông đã bị truy tố 17 tội gián điệp và một tội lạm dụng máy tính liên quan đến việc trang web của ông xuất bản các tài liệu mật của Hoa Kỳ gần 15 năm trước. Các công tố viên Mỹ cho biết Assange đã giúp nhà phân tích tình báo quân đội Hoa Kỳ Chelsea Manning đánh cắp các bức điện ngoại giao và hồ sơ quân sự mà WikiLeaks sau đó công bố, khiến nhiều người gặp nguy hiểm.
Đối với những người ủng hộ ông, Assange là một nhà báo chuyên phá bí mật, người đã vạch trần những hành vi sai trái của quân đội Mỹ ở Iraq và Afghanistan. Họ cho rằng việc truy tố có động cơ chính trị và anh ta sẽ không được xét xử công bằng ở Mỹ
Hàng trăm người ủng hộ giương cao tấm biển “Trả tự do cho Julian Assange” và hô vang “chỉ có một quyết định – không dẫn độ” đã tổ chức một cuộc biểu tình ồn ào bên ngoài Tòa án Tối cao theo phong cách Gothic mới ở London. Các cuộc biểu tình cũng được tổ chức tại các thành phố trên khắp thế giới, bao gồm Brussels và Berlin.
Vợ của Assange, Stella Assange nói với đám đông rằng vụ án là về “quyền được tự do ngôn luận mà không bị bỏ tù cũng như bị nhà nước săn lùng và khủng bố”.
Đề cập đến thủ lĩnh phe đối lập Nga Alexei Navalny, người đã chết trong tù tuần trước, bà nói: “Những gì đã xảy ra với Navalny có thể xảy ra với Julian, và sẽ xảy ra với Julian nếu anh ta bị dẫn độ”.
Stella Assange, người kết hôn với người sáng lập WikiLeaks trong tù vào năm 2022 – tuần trước cho biết sức khỏe của ông đã xấu đi trong nhiều năm bị giam giữ và “nếu bị dẫn độ, ông sẽ chết”.
Nếu các thẩm phán ra phán quyết chống lại Assange, ông ta có thể yêu cầu Tòa án Nhân quyền Châu Âu ngăn chặn việc dẫn độ ông – mặc dù những người ủng hộ lo ngại ông có thể bị đưa lên máy bay về Mỹ trước khi điều đó xảy ra, vì chính phủ Anh đã ký lệnh dẫn độ.
Các luật sư của Assange cho biết ông có thể phải đối mặt với mức án lên tới 175 năm tù nếu bị kết án, mặc dù chính quyền Mỹ cho biết bản án có thể sẽ ngắn hơn thế nhiều.
Trong khi một số lập luận chống dẫn độ của Assange đã bị tòa án Anh bác bỏ, các luật sư của ông đang cố gắng đưa ra những quan điểm mới để bảo đảm kháng cáo.
Luật sư Fitzgerald nói trước tòa: “Ông ấy đang bị truy tố vì tham gia vào hoạt động báo chí thông thường nhằm thu thập và xuất bản thông tin mật”, đồng thời lập luận rằng việc xuất bản các tài liệu bị rò rỉ là một hoạt động báo chí phổ biến, được bảo vệ bởi các nguyên tắc tự do ngôn luận đã được thiết lập rõ ràng.
Các luật sư lập luận rằng việc truy tố Assange là hành động trả đũa có động cơ chính trị đối với việc WikiLeaks “vạch trần tội phạm từ phía chính phủ Hoa Kỳ trên quy mô chưa từng có”.
“Hoa Kỳ đã sẵn sàng làm mọi cách bao gồm cả việc lạm dụng hệ thống tư pháp hình sự của chính mình để duy trì sự miễn trừ cho các quan chức Hoa Kỳ liên quan đến tra tấn/tội ác chiến tranh đã gây ra trong ‘cuộc chiến chống khủng bố’ khét tiếng của mình và để trấn áp những người và tòa án sẵn sàng đưa những tội ác đó ra giải trình,” các luật sư của Assange nói trong các lập luận bằng văn bản. “Ông Assange là một trong những mục tiêu đó.”
Các luật sư của Assange cũng muốn các thẩm phán xem xét lại cáo buộc rằng CIA đã phát triển kế hoạch bắt cóc hoặc giết Assange khi ông đang ở Đại sứ quán Ecuador. Một thẩm phán tòa án cấp dưới đã bác bỏ các yêu cầu bồi thường, nhưng luật sư Mark Summers của Assange cho biết hôm thứ Ba “hiện có bằng chứng thuyết phục cho thấy âm mưu này là có thật”.
Luật sư tuyên bố: “Có một âm mưu bắt cóc ông Assange, dẫn ông đến Mỹ, nếu không thì thẳng tay giết ông”.
James Lewis, luật sư của Mỹ, cho biết Assange bị truy tố “vì bị cáo buộc phạm tội hình sự nghiêm trọng”.
Ông lập luận trong văn bản đệ trình rằng hành động của Assange “đe dọa gây thiệt hại cho lợi ích an ninh quốc gia và chiến lược của Hoa Kỳ” và khiến những cá nhân có tên trong tài liệu – bao gồm cả những người Iraq và Afghanistan đã giúp đỡ lực lượng Hoa Kỳ – có nguy cơ bị “tổn hại nghiêm trọng về thể chất”.
Rắc rối pháp lý của Assange bắt đầu vào năm 2010, khi ông bị bắt ở London theo yêu cầu của Thụy Điển, nước muốn thẩm vấn ông về cáo buộc cưỡng hiếp và tấn công tình dục bởi hai phụ nữ. Vào năm 2012, Assange đã được tại ngoại và tìm nơi ẩn náu bên trong Đại sứ quán Ecuador, nơi ông nằm ngoài tầm kiểm soát của chính quyền – nhưng thực tế cũng là một tù nhân trong cơ quan ngoại giao nhỏ bé.
Mối quan hệ giữa Assange và những người chủ nhà cuối cùng trở nên xấu đi và ông ta bị đuổi khỏi đại sứ quán vào tháng 4 năm 2019. Cảnh sát Anh ngay lập tức bắt giữ ông ta vì vi phạm quyền bảo lãnh vào năm 2012, và ông bị đưa vào tù. Thụy Điển đã hủy bỏ cuộc điều tra tội phạm tình dục vào tháng 11 năm 2019 vì thời gian đã trôi qua quá nhiều.
Một thẩm phán tòa án quận ở Anh đã bác bỏ yêu cầu dẫn độ của Mỹ vào năm 2021 với lý do Assange có khả năng tự sát nếu bị giam giữ trong điều kiện nhà tù khắc nghiệt của Mỹ. Các tòa án cấp cao hơn đã hủy bỏ quyết định đó sau khi nhận được sự bảo đảm từ Hoa Kỳ về việc điều trị cho anh ta. Chính phủ Anh đã ký lệnh dẫn độ vào tháng 6 năm 2022.
Trong khi đó, quốc hội Úc tuần trước kêu gọi cho phép Assange trở về quê hương.
Các thẩm phán, Sharp và Jeremy Johnson, có thể đưa ra phán quyết vào cuối phiên điều trần kéo dài hai ngày vào thứ Tư, nhưng nhiều khả năng họ sẽ mất vài tuần để xem xét quyết định của mình.
Việt Linh (Theo The Australian Time)