Lực lượng của Jimmy “Barbeque” Chérizier đã bao vây sân bay quốc tế chính của Haiti, đấu súng với quân đội tại các địa điểm của chính phủ và gây ra một cuộc vượt ngục hàng loạt.
Jimmy Chérizier, cựu sĩ quan cảnh sát Haiti trở thành gangster dẫn đầu chiến dịch bạo lực mới nhất nhằm giành quyền kiểm soát đất nước, có biệt danh là “Barbeque”.
Chérizier khẳng định đó là vì mẹ anh điều hành một quầy bán gà rán trong khu ổ chuột ở Port-au-Prince.
Nhưng các nhà phê bình cho rằng đó là biệt danh mà Chérizier kiếm được sau khi dàn dựng nhiều vụ thảm sát ở thủ đô của đất nước từ năm 2018 đến năm 2020, theo Liên hợp quốc , khiến hàng chục người thiệt mạng, nhiều người trong số họ bị thiêu sống khi nhà của họ bị cố tình đốt cháy.
Chérizier nói trong một cuộc phỏng vấn năm 2019 rằng: “Tôi sẽ không bao giờ tàn sát những người cùng tầng lớp xã hội với mình. Tôi sinh ra cạnh La Saline. Tôi sống ở khu ổ chuột. Tôi biết cuộc sống khu ổ chuột là gì.”
Nhưng khoác lên mình bộ áo chống đạn đặc trưng của mình, Chérizier đã nói rõ trong các cuộc phỏng vấn gần đây rằng anh sẵn sàng đổ rất nhiều máu để đạt được mục tiêu của mình.
Ông nói với hãng tin Reuters hôm thứ Ba: “Chúng tôi sẽ không nói dối mọi người rằng chúng tôi có một cuộc cách mạng hòa bình. Chúng tôi đang bắt đầu một cuộc cách mạng đẫm máu trong nước”.
Một trong những nạn nhân đầu tiên trong cuộc cách mạng đẫm máu của Chérizier là Thủ tướng Ariel Henry, người hôm thứ Ba tuyên bố rằng ông sẽ từ chức và chính phủ của ông sẽ giải tán sau khi một hội đồng chuyển tiếp được thành lập.
Thông báo của Henry được đưa ra sau khi Chérizier và một liên minh gồm các băng nhóm vũ trang trung thành với ông ta được gọi là G9 giành quyền kiểm soát các khu vực rộng lớn của Port-au-Prince.
Lực lượng của ông đã bao vây sân bay quốc tế chính của Haiti, đấu súng với quân đội tại các địa điểm của chính phủ và gây ra vụ vượt ngục hàng loạt vào tuần trước từ Nhà tù Quốc gia ở Port-Au-Prince, giải thoát gần 4.000 thành viên băng đảng.
Một đội Thủy quân lục chiến đã được phái đến để tăng cường an ninh tại Đại sứ quán Hoa Kỳ.
Trong khi sự ra đi của Henry là yêu cầu chính của G9, Chérizier không đưa ra dấu hiệu nào cho thấy ông có ý định nhường lại quyền lực cho bất kỳ ai khác.
Trong các cuộc phỏng vấn, Chérizier đã tự ví mình với Martin Luther King Jr., Malcolm X, Fidel Castro, thậm chí cả Robin Hood. Ông cũng là người ngưỡng mộ nhà độc tài Haiti Francois “Papa Doc” Duvalier, người đã cai trị đất nước bằng bàn tay sắt từ năm 1957 đến năm 1971.
Robert Fatton Jr., giáo sư chính trị tại Đại học Virginia và là chuyên gia về Haiti, nói với NBC News gần đây: “Rõ ràng là ông ấy có tầm nhìn thiên sai về vai trò của mình ở Haiti”.
Chérizier cũng liên minh chặt chẽ với Đảng Tèt Kale Haiti (PHTK), một trong những đảng chính trị quyền lực nhất nước này, theo InSight Crime, một tổ chức phi lợi nhuận chuyên chống tội phạm có tổ chức ở Mỹ Latinh và Caribe.
Trong khi Henry vẫn bị bỏ rơi ở Puerto Rico và không thể trở về nhà vì đợt bạo lực bùng phát mới nhất, Chérizier đã lấp đầy khoảng trống quyền lực.
Được cho là ở độ tuổi 48 hoặc 49, Chérizier đến từ khu Port-au-Prince nghèo khó ở Lower Delmas. Là con út trong gia đình có 8 người con, ông mới 5 tuổi khi cha mất và mẹ anh chạy bán gà để phụ giúp gia đình.
Trước khi Chérizier trở thành kẻ mạnh mới nhất tranh giành quyền lực ở Haiti, ông từng là sĩ quan của Cảnh sát Quốc gia Haiti.
Khi vẫn phục vụ trong HNP, Chérizier “đã lên kế hoạch và tham gia vào vụ tấn công chết người vào tháng 11 năm 2018 nhằm vào dân thường ở khu phố Port-au-Prince được gọi là La Saline.”
Thông báo trừng phạt của Liên hợp quốc cho biết ít nhất 71 người thiệt mạng, hơn 400 ngôi nhà bị phá hủy và “ít nhất 7 phụ nữ bị các băng nhóm vũ trang hãm hiếp”.
Đó là vụ thảm sát tồi tệ nhất ở Haiti trong một thập niên Truyền thông địa phương Haiti đưa tin Chérizier đã bị sa thải và lệnh bắt giữ đã được ban hành. Và vì điều đó, vào năm 2020, ông đã bị Bộ Tài chính Hoa Kỳ coi là kẻ vi phạm nhân quyền.
Nhưng Chérizier đã tránh được việc bị bắt.
Liên Hợp Quốc cho biết, trong hai năm tiếp theo, Chérizier đã lãnh đạo “các nhóm vũ trang tiến hành các cuộc tấn công phối hợp, tàn bạo” ở nhiều khu vực lân cận Port-au-Prince “trong đó dân thường thiệt mạng và nhà cửa bị đốt cháy”.
Theo InSight Crime, vũ khí, phương tiện và đồng phục cảnh sát mà Chérizier sử dụng để thực hiện các vụ thảm sát này đều đến từ các quan chức hàng đầu trong chính phủ của Tổng thống Jovenel Moïse, người bị ám sát vào năm 2021.
Kể từ ngày 11 tháng 10 năm 2022, Chérizier và lực lượng của ông đã ngăn chặn nguồn cung cấp nhiên liệu từ nhà ga lớn nhất đất nước đến tay những người dân Haiti đang gặp khó khăn.
Liên Hợp Quốc cho biết: “Hành động của ông ấy đã góp phần trực tiếp vào tình trạng tê liệt kinh tế và khủng hoảng nhân đạo ở Haiti”.
Việt Linh (Theo NBC News)