Thủ tướng Hungary Viktor Orbán đã tìm cách huy động sự ủng hộ cho thương hiệu chủ nghĩa dân túy cánh hữu của mình trong một bài phát biểu nhân dịp nghỉ lễ hôm thứ Sáu, kêu gọi khán giả giúp ông “chiếm đóng Brussels” trong cuộc bầu cử Liên minh Châu Âu vào mùa hè này.
Bài phát biểu của Orbán, trùng với ngày lễ quốc gia kỷ niệm cuộc cách mạng thất bại năm 1848 của Hungary chống lại sự cai trị của Habsburg, đã chỉ trích EU và so sánh các nước này với những kẻ chiếm đóng đế quốc đã thống trị Hungary trong suốt lịch sử.
Nhà lãnh đạo theo chủ nghĩa dân tộc, phát biểu từ bậc thềm của Bảo tàng Quốc gia ở trung tâm Budapest, đã đưa ra sự tương phản rõ rệt giữa đất nước của ông và “thế giới phương Tây”, cáo buộc thế giới phương Tây là nguồn gốc của sự mất gốc và hủy diệt.
“Họ gây chiến tranh, hủy diệt thế giới, vẽ lại biên giới các quốc gia và gặm nhấm mọi thứ như châu chấu,” ông nói với đám đông, nhiều người trong số họ đã được đưa đến Budapest nhân dịp này. “Người Hungary chúng tôi sống khác và muốn sống khác.”
Ông phát biểu chưa đầy ba tháng trước cuộc bầu cử EU dự kiến sẽ cho thấy sự gia tăng mạnh mẽ của các đảng cực hữu trên khắp lục địa có chung nhiều vị trí chủ chốt với Orbán.
Sự phản đối đối với vấn đề nhập cư và quyền LGBTQ+, cũng như cam kết về lòng tự hào và chủ quyền quốc gia, được thể hiện rất nhiều trong các bình luận của ông về ngày lễ quốc gia, thường mang giọng điệu của một bài phát biểu tranh cử.
“Brussels không phải là đế chế đầu tiên để mắt đến Hungary,” Orbán nói, đề cập đến thủ đô trên thực tế của EU. “Người dân châu Âu ngày nay lo sợ Brussels sẽ tước đi tự do của họ. Nếu chúng tôi muốn bảo vệ tự do và chủ quyền của Hungary, chúng tôi không có lựa chọn nào khác: Chúng tôi phải chiếm Brussels”.
Căng thẳng chính trị gia tăng ở Hungary sau vụ từ chức vào tháng 2 của tổng thống, đồng minh của Orbán, Katalin Novák, trong bối cảnh phẫn nộ về việc bà ban hành lệnh ân xá cho một đồng phạm bị kết án trong vụ lạm dụng tình dục trẻ em tại trại trẻ mồ côi do nhà nước điều hành.
Vụ bê bối cũng dẫn đến việc một cựu bộ trưởng tư pháp từ chức và gây áp lực chính trị chưa từng có lên chính phủ lâu năm của Orbán, vốn đã lãnh đạo Hungary kể từ năm 2010.
Vị thế của Hungary trong số các đối tác và đồng minh cũng gặp phải căng thẳng trong những tháng gần đây. Hôm thứ Năm, trong bài phát biểu nhân kỷ niệm 25 năm Hungary trở thành thành viên NATO, Đại sứ Hoa Kỳ David Pressman nhấn mạnh mối lo ngại về độ tin cậy của Hungary với tư cách là một đồng minh trong liên minh quân sự, nói rằng chính phủ Orbán “dường như ít quan tâm đến đối thoại mang tính xây dựng” để giải quyết những bất đồng với các đối tác của mình.
Trong bài phát biểu tại Budapest, Pressman chỉ trích chủ nghĩa cản trở gần đây của Hungary đối với việc Thụy Điển gia nhập NATO, đồng thời cáo buộc Orbán theo đuổi các mối quan hệ nguy hiểm với Nga và Trung Quốc.
Pressman cho biết, chính phủ của Orbán “gắn nhãn và coi Hoa Kỳ là ‘đối thủ’ trong khi đưa ra những lựa chọn chính sách ngày càng cô lập nước này với bạn bè và đồng minh”.
Chính phủ Hungary cũng phải đối mặt với thách thức từ một nguồn bất ngờ ở quê nhà: Péter Magyar, chồng cũ của bộ trưởng tư pháp một thời và đồng minh của Orbán Judit Varga.
Từng là người trong cuộc trong đảng Fidesz của Orbán, Magyar trong những tuần gần đây đã công khai kêu gọi thay đổi cơ bản và thu thập được lượng người theo dõi đáng kể thông qua các bài đăng trên internet và các cuộc phỏng vấn được theo dõi rộng rãi.
Hôm thứ Sáu, Magyar phát biểu trước đám đông khoảng 10.000 người ở Budapest, nơi ông công bố kế hoạch thành lập một đảng chính trị mới để thách thức sự nắm quyền kéo dài 14 năm của Fidesz và hành động như một giải pháp thay thế cho phe đối lập manh mún ở Hungary.
“Nếu cử tri Hungary cuối cùng nhìn thấy một lực lượng chính trị thực sự không thể bị mua chuộc hay tống tiền, tức là trung thực, thẳng thắn, cởi mở và không cực đoan, thì ngày càng nhiều người sẽ tin rằng có hy vọng thay đổi sau nhiều thập kỷ trong một nền chính trị đầm lầy,” Magyar nói trong một bài phát biểu, đồng thời cáo buộc chính phủ Orbán tham nhũng và quản lý kinh tế yếu kém.
Tuy nhiên, khi Orbán hy vọng thành công vào mùa hè này cho các lực lượng bảo thủ ở châu Âu, ông cũng đã đạt được mối quan hệ chặt chẽ với các bộ phận cánh hữu của Mỹ, bao gồm cả cựu Tổng thống Donald Trump.
Nhà lãnh đạo Hungary tuần trước đã đến thăm Hoa Kỳ, nơi ông gặp Trump tại khu bất động sản Mar-a-Lago của ông ở Florida, và công khai kêu gọi Trump giành chiến thắng trước Tổng thống Joe Biden trong cuộc bầu cử vào tháng 11.
Trong bài phát biểu hôm thứ Sáu, Orbán nói rằng sự ủng hộ dành cho Trump cho thấy cử tri Mỹ đang “nổi loạn” và dự đoán một sự thay đổi chính trị sẽ có lợi cho những người bảo thủ ở châu Âu và Hoa Kỳ vào năm 2024.
Ông nói: “Năm nay sẽ là một bước ngoặt. Đầu năm chúng tôi vẫn đơn độc, đến cuối năm chúng tôi sẽ chiếm đa số”.
Việt Linh (Theo France 24)