Na Uy đã công bố kế hoạch chi tiêu quân sự trong 12 năm trị giá 152 tỷ USD vào thứ Sáu.
Cuộc chiến Ukraine và sự gây hấn của Vladimir Putin đã làm thay đổi chính sách an ninh của phương Tây theo vô số cách. Ở Na Uy, sự chuyển đổi đó có mức giá mới: 152 tỷ USD.
Na Uy hôm thứ Sáu đã công bố gói tăng cường quốc phòng trị giá 152 tỷ USD trong 12 năm, được coi là cam kết dài hạn đầy tham vọng nhất của nước này đối với an ninh trong lịch sử. Tin tức này được đưa ra khi liên minh NATO phải đối mặt với những thử thách chưa từng có từ cả cuộc chiến của Nga ở Ukraine và cuộc bầu cử ở Mỹ có thể mang đến những căng thẳng mới cho tổ chức 75 tuổi này.
Thủ tướng Jonas Gahr Store cho biết trong bài phát biểu hôm thứ Sáu: “Chúng ta cần một hệ thống phòng thủ phù hợp với mục đích trong môi trường an ninh mới nổi”. “Khi môi trường an ninh của chúng ta đang xấu đi, chúng ta cần chi tiêu nhiều hơn và chú ý hơn đến quốc phòng và sự chuẩn bị.”
Chính phủ hai đảng điều hành đất nước đang tìm cách chi tổng cộng 152 tỷ USD từ nay đến năm 2036 cho quốc phòng.
Hành động này diễn ra khi các nước châu Âu tiếp tục tăng ngân sách quốc phòng kéo dài hàng năm, bắt đầu chậm rãi sau cuộc xâm lược Ukraine năm 2014 của Nga và chiếm giữ Crimea, và tăng tốc sau khi Moscow phát động cuộc xâm lược toàn diện vào nước này vào tháng 2 năm 2022.
Na Uy đã có một ngành công nghiệp quốc phòng phát triển mạnh mẽ trong nhiều thập niên, sản xuất các hệ thống phòng không, hỏa tiễn cho chính họ và khách hàng quốc tế. Điều đó bao gồm Mỹ, quốc gia đồng sản xuất và mua hệ thống phòng không và đạn dược từ quốc gia Bắc Âu với 5,4 triệu dân này.
Na Uy nhận thấy rằng cần đầu tư lớn vào lực lượng của mình và 12 năm sẽ cho phép chu kỳ lập kế hoạch dài hơn và có nhiều khả năng dự đoán hơn.
Tất nhiên, họ cam kết đầu tư vào các đảng chính trị trong quốc hội trong một số chu kỳ bầu cử. Vì vậy, trong khi thực hiện kế hoạch này, họ đã làm việc với tất cả các đảng chính trị trong quốc hội để bảo đảm sự ủng hộ rộng rãi cho kế hoạch này và mục tiêu của Na Uy là có được đa số các đảng chính trị có đại diện tại quốc hội bỏ phiếu cho kế hoạch này ở bảo đảm nguồn vốn ổn định trong suốt thời gian thực hiện kế hoạch.
Nghe có vẻ không có gì bất thường, nhưng thật rất, rất bất thường khi một chính phủ đến gặp các đảng đối lập trong quốc hội và nói chuyện với họ về cách lập kế hoạch trước khi họ thiết kế kế hoạch đó trong nội bộ. Thông thường, bạn chỉ cần lập kế hoạch, sau đó bàn giao và họ sẽ thực hiện. Nhưng có một truyền thống rất tốt ở Na Uy là đến với nhau khi có nguy cơ cao và đây chắc chắn là một trong những thời điểm đó. Na Uy nghĩ rằng điều rất quan trọng là họ phải bắt đầu xây dựng lại lực lượng vũ trang của mình.
Sẽ có sự ủng hộ rộng rãi trong quốc hội đối với việc tăng cường sản xuất vũ khí bởi vì sự ủng hộ rất rộng rãi của quốc hội và công chúng dành cho Ukraine ở Na Uy. Na Uy cần đầu tư nhiều hơn vào cơ sở công nghiệp quốc phòng và lực lượng vũ trang của mình, vì vậy điều này sẽ không gây nhiều tranh cãi.
Na Uy đã ưu tiên bốn điều khác nhau quan trọng đối với Ukraine cũng như đối với liên minh NATO. Đó là những loại chất nổ mạnh – mà Na Uy là nhà sản xuất chính – động cơ hỏa tiễn, hỏa tiễn và đạn pháo. Vì vậy, đó là bốn lĩnh vực trọng tâm đối với các sản phẩm mà họ đang tăng cường sản xuất và đó cũng là những lĩnh vực mà Na Uy đóng vai trò quan trọng trong liên minh. Na Uy là nhà sản xuất chuyên biệt của một số mặt hàng nhất định và đây là những mặt hàng quan trọng nhất đối với liên minh hiện tại.
Nhìn về phía Ukraine, rõ ràng họ cần đạn pháo. Vậy làm thế nào để những khoản đầu tư này không chỉ hỗ trợ Na Uy và NATO mà còn giúp Ukraine chiến đấu và xây dựng lại cơ sở công nghiệp quốc phòng của chính mình?
Giai đoạn đầu tiên của những gì Na Uy thực hiện là tăng sản lượng ròng quốc gia và điều đó sẽ cho phép họ quyên góp nhiều hơn. Nhưng đồng thời Na Uy cũng cấp tiền cho sáng kiến của Cộng hòa Tiệp Khắc nhằm mua thêm đạn pháo cho Ukraine từ các nước bên thứ ba. Na Uy đang cố gắng giúp đỡ Ukraine bằng mọi cách có thể.
Na Uy đã thành lập một quỹ Ukraine trị giá 7 tỷ USD trong 5 năm và điều tốt về quỹ đó là nó rất linh hoạt. Thành phần dân sự và quân sự trong quỹ đó là 50/50. Nhưng điều quan trọng nhất về quỹ này là nó có nhiệm vụ đáp ứng nhu cầu của Ukraine. Vì vậy, nó rất linh hoạt.
Na Uy đang đóng góp như thế nào vào nỗ lực rộng lớn hơn của Nhóm Liên hệ Quốc phòng Ukraine nhằm hỗ trợ Ukraine về mặt quân sự?
Một trong những nỗ lực lớn nhất của Na Uy là đầu tư vào sản xuất đạn pháo trong nước, nhưng gần đây Na Uy đã thông báo rằng họ sẽ đóng góp 160 triệu USD cho sáng kiến của Cộng hòa Tiệp Khắc nhằm mua thêm đạn pháo từ các nước thứ ba để gửi đến Ukraine.
Na Uy đồng lãnh đạo liên minh năng lực hàng hải cùng với Vương quốc Anh và họ đã thông báo rằng họ sẽ tặng máy bay chiến đấu F-16 cho Ukraine. Họ đang góp phần đào tạo phi công chiến đấu cho phi công Ukraine ở Đan Mạch và chúng tôi đang đóng góp nhiều nhất có thể cho lực lượng phòng không.
Vì vậy, đó là những nỗ lực chính của chúng tôi. Và tất nhiên, Na Uy cũng góp phần huấn luyện binh lính Ukraine trên khắp châu Âu. Vì thế có rất nhiều dòng nỗ lực và đạn pháo chỉ là một trong số đó. Nhưng đạn dược là một nỗ lực quan trọng vì Nammo là một trong bốn nhà sản xuất đạn pháo của châu Âu và việc Nammo tăng cường sản xuất rõ ràng sẽ rất quan trọng đối với Ukraine.
Khi nói đến đạn pháo, sẽ mất từ hai đến ba năm để vận hành các thiết bị mới hơn và họ cũng phải xây dựng các tòa nhà để chứa chúng và tất cả những thứ đó. Vì vậy, hai đến ba năm, tương tự đối với hỏa tiễn. Đối với chất nổ mạnh, tôi nghĩ thời gian có thể ngắn hơn – các công ty hiện đã có cơ sở sản xuất cần thiết nên họ không thực sự phải chế tạo nó. Họ chỉ cần mở rộng sản xuất và tuyển dụng, đại loại như vậy.
Sẽ mất một thời gian và đó là lý do tại sao năm 2024 sẽ là một năm khó khăn đối với Ukraine. Và đó là lý do tại sao sáng kiến của Cộng hòa Tiệp Khắc rất tốt vì nó lấy nguồn cung ứng đạn dược từ các nước bên thứ ba. Các đồng minh đã quyên góp rất nhiều và một số quốc gia nhỏ hơn thực sự không còn nhiều nữa để có thể quyên góp trước khi kho dự trữ của họ đạt đến mức nghiêm trọng.
Hy vọng hoặc kỳ vọng của Na Uy về hội nghị thượng đỉnh NATO ở Washington vào tháng 7 là gì?
Đầu tiên và quan trọng nhất, là liên minh phải ăn mừng và thể hiện sự đoàn kết và mạnh mẽ như thế nào, sau lễ kỷ niệm đó thống nhất và có một cuộc thảo luận thực sự tốt về cách chúng ta có thể tăng sản lượng cơ sở công nghiệp của mình, nhưng cũng tiến tới các vấn đề quan trọng khác.
Vì vậy, việc tôn vinh sức mạnh của tổ chức NATO là phần quan trọng nhất, thể hiện sức mạnh đó với phần còn lại của thế giới.
Việt Linh (Theo Euro News)