Triều Tiên hôm thứ Hai cho biết Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida đã đề xuất một cuộc gặp thượng đỉnh với nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un, trong khi Triều Tiên kêu gọi Nhật Bản thể hiện sự chân thành trong việc cải thiện quan hệ song phương và hiện thực hóa hội nghị thượng đỉnh đầu tiên giữa hai nước vào năm 2017.
Chính phủ Nhật Bản chưa phản hồi ngay lập tức về thông báo của Triều Tiên. Trong tuyên bố được truyền thông nhà nước đăng tải, em gái của Kim và là quan chức cấp cao, Kim Yo Jong, cho biết Kishida đã sử dụng một kênh không xác định để truyền đạt quan điểm của mình rằng ông muốn gặp trực tiếp Kim Jong Un vào một ngày sớm nhất.
Bà Kim Yo Jong cho biết sẽ không có bước đột phá nào trong quan hệ Triều Tiên-Nhật Bản chừng nào chính phủ Kishida còn nêu lên vấn đề công dân Nhật Bản bị bắt cóc sang Triều Tiên trước đây và phản đối điều mà bà mô tả là “việc thực thi quyền chủ quyền” của Triều Tiên, dường như đề cập đến hoạt động thử vũ khí của Triều Tiên.
“Nếu Nhật Bản tiếp tục cố gắng can thiệp vào việc chúng tôi thực hiện các quyền chủ quyền của mình và tiếp tục bận tâm đến vấn đề bắt cóc mà không còn gì để giải quyết hay điều tra, thì đề nghị đàm phán của thủ tướng chắc chắn sẽ bị dán nhãn.
Bà Kim Yo Jong nói: “Chừng nào Nhật Bản còn thù địch với Triều Tiên và xâm phạm quyền chủ quyền của chúng tôi, chúng tôi sẽ coi họ là kẻ thù nằm trong mục tiêu của chúng tôi chứ không phải là bạn bè. Thủ tướng nên biết rằng ông ấy sẽ không thể gặp lãnh đạo đất nước chúng ta chỉ vì ông ấy muốn hoặc chỉ vì ông ấy quyết tâm làm như vậy.”
Vào tháng 2, Kim Yo Jong đã đưa ra một tuyên bố tương tự về quan hệ song phương, nói rằng Triều Tiên sẵn sàng cải thiện mối quan hệ với Nhật Bản và thậm chí còn mời Kishida đến Bình Nhưỡng. Nhưng bà nói rằng những điều đó chỉ có thể xảy ra nếu Tokyo “bỏ thói quen xấu là lôi kéo Triều Tiên một cách vô lý về quyền tự vệ chính đáng của họ và không gây trở ngại như vấn đề bắt cóc đã được giải quyết.”
Kishida trước đây đã nói rằng ông tin rằng hội nghị thượng đỉnh với Kim Jong Un rất quan trọng về nhiều mặt, bao gồm cả việc giải quyết vấn đề công dân Nhật Bản bị bắt cóc. Truyền thông Nhật Bản đưa tin ông nói rằng ông không biết về thông báo của Triều Tiên khi được hỏi về nó tại quốc hội hôm thứ Hai.
Một số chuyên gia cho rằng Triều Tiên đang tìm cách cải thiện quan hệ với Nhật Bản như một cách làm suy yếu mối quan hệ đối tác an ninh ba bên Tokyo-Seoul-Washington, trong khi Kishida cũng muốn có mối quan hệ tốt hơn với Triều Tiên để tăng tỷ lệ tán thành đang giảm sút ở quê nhà.
Hoa Kỳ và Hàn Quốc đã mở rộng các cuộc tập trận quân sự và tập trận ba bên với sự tham gia của Nhật Bản nhằm đáp trả các cuộc thử nghiệm vũ khí mang tính khiêu khích của Triều Tiên kể từ năm 2022. Các loại vũ khí mà Triều Tiên thử nghiệm trong những năm gần đây bao gồm tên lửa có khả năng hạt nhân được thiết kế để tấn công các cơ sở quan trọng ở Nhật Bản như cũng như ở Hàn Quốc và lục địa Hoa Kỳ
Triều Tiên và Nhật Bản không có quan hệ ngoại giao và mối quan hệ của họ đã bị lu mờ bởi chương trình hạt nhân của Triều Tiên, vụ bắt cóc công dân Nhật Bản trong quá khứ của Triều Tiên và việc Nhật Bản chiếm đóng Bán đảo Triều Tiên những năm 1910-45.
Sau nhiều năm phủ nhận, Triều Tiên thừa nhận trong một hội nghị thượng đỉnh chưa từng có năm 2002 giữa Kim Jong Il, người cha quá cố của Kim Jong Un, và Thủ tướng Nhật Bản lúc bấy giờ là Junichiro Koizumi rằng các điệp viên của họ đã bắt cóc 13 người Nhật, chủ yếu để đào tạo điệp viên bằng tiếng Nhật và học văn hoá Nhật. Triều Tiên cho phép năm người trong số họ trở lại Nhật Bản vào năm đó, nhưng cho biết những người khác đã chết. Nhật Bản cho rằng ít nhất một số người trong số họ có thể vẫn còn sống và tin rằng hàng trăm người khác cũng có thể đã bị bắt cóc.
Đầu ngày thứ Hai, truyền thông nhà nước Triều Tiên đưa tin ông Kim Jong Un đã giám sát một cuộc tập trận xe tăng và khuyến khích lực lượng thiết giáp của ông tăng cường chuẩn bị chiến tranh trước căng thẳng ngày càng gia tăng với Hàn Quốc.Việt Linh (Theo Nikkei Asia)