Ukraine cho biết họ có thông tin tình báo cho thấy chỉ có 5 thi thể được chuyển từ hiện trường vụ rơi máy bay vận tải quân sự của Nga đến nhà xác gần đó, làm dấy lên nghi ngờ về tuyên bố của Moscow rằng hàng chục tù nhân chiến tranh Ukraine đã thiệt mạng trong vụ thảm sát.
Moscow và Kiev đưa ra những thông tin trái ngược nhau về việc chiếc Ilyushin Il-76 bị bắn rơi hôm thứ Tư ở vùng Belgorod của Nga, giáp ranh với miền đông Ukraine. Moscow cho biết chiếc máy bay này đang vận chuyển tù nhân chiến tranh Ukraine, trong khi Kiev nói rằng nó chở tên lửa của Nga để sử dụng trong các cuộc tấn công tiếp theo vào Ukraine.
Nhưng những bình luận mới nhất cho thấy Kiev ngày càng tin tưởng rằng chiếc máy bay IL-76, bị rơi vào sáng thứ Tư tại làng Yablonovo ở vùng Belgorod của Nga, có thể không chở tù binh chiến tranh Ukraine trước một cuộc trao đổi, như Moscow tuyên bố.
Andriy Yusov, người phát ngôn của Cơ quan Tình báo Quốc phòng Ukraine (DI), nói rằng số thi thể được đưa đến nhà xác phù hợp với số lượng thành viên phi hành đoàn trên máy bay. “Không có thi thể nào khác được phát hiện,” ông nói.
Moscow tuyên bố toàn bộ 74 người trên máy bay – bao gồm 6 thành viên phi hành đoàn, 3 quân nhân hộ tống và 65 quân nhân Ukraine – đã thiệt mạng trong vụ tai nạn. Một thống đốc khu vực của Nga đã đăng danh sách tên của những người mà ông cho là trong thủy thủ đoàn sáu người.
Ban đầu, Nga không đưa ra được bằng chứng trực quan để chứng minh cho tuyên bố của mình rằng có binh sĩ Ukraine trên máy bay. Đoạn video đầu tiên xuất hiện từ địa điểm máy bay rơi, trong đó một số được phát trên phương tiện truyền thông nhà nước Nga, dường như cho thấy một số xác chết trên mặt đất, nhưng không có hình ảnh nào cho thấy có hàng chục người thiệt mạng.
Ủy ban Điều tra Nga đã công bố đoạn video thứ hai vào thứ Năm mà họ khẳng định là từ hiện trường vụ tai nạn và dường như cho thấy hài cốt của con người trong tuyết.
Đoạn video cho thấy các nhà điều tra đang đo lường thứ dường như là một bàn tay người đầy máu và một cánh tay bị chặt rời. Trong các clip riêng biệt, video cũng chiếu cảnh quay từ trên không về địa điểm máy bay rơi và tàn tích của máy bay. Không rõ liệu hài cốt của con người trong video có ở cùng vị trí với tàn tích của máy bay hay không.
Theo phân tích video và hình ảnh SAR, chiếc máy bay đã rơi xuống một cánh đồng ở vùng nông thôn Belgorod, ngay phía bắc ngôi làng nhỏ Yablonovo.
Hình ảnh SAR cho thấy một đống mảnh vỡ vương vãi khắp nơi chiếc Il-76 bị rơi. Cánh đồng mảnh vụn chỉ dài chưa đầy một dặm và trải dài khoảng 800 feet tại điểm rộng nhất.
Moscow cũng cáo buộc Kiev đã bắn rơi máy bay bằng hệ thống tên lửa phòng không từ lãnh thổ Ukraine, đồng thời tuyên bố thiết bị radar của Lực lượng Hàng không Vũ trụ Nga đã phát hiện ra hai tên lửa Ukraine. Bộ chỉ huy quân sự Ukraine cho biết họ coi máy bay quân sự Nga đang tiếp cận Belgorod là mục tiêu hợp pháp, nhưng không xác nhận rằng máy bay này đã bắn vào máy bay.
Cả Moscow và Kyiv đều đồng ý rằng một cuộc trao đổi tù nhân đã được lên kế hoạch vào thứ Tư, với việc trao đổi sẽ diễn ra cách thành phố Belgorod khoảng 60 km về phía tây. Thanh tra viên Ukraine Dmytro Lubinets cho biết hôm thứ Năm trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình rằng việc hoán đổi đã được lên kế hoạch và “các đại diện của tổ chức chúng tôi đã có mặt”.
Nhưng Yusov cho biết Ukraine chưa nhận được thông báo rằng các tù nhân sẽ được chuyển đến khu vực này bằng máy bay chứ không phải chuyển bằng đường bộ hoặc đường sắt. Yusov cho biết, trong cuộc trao đổi tù binh chiến tranh duy nhất gần đây diễn ra vào đầu tháng này, Nga đã gửi cảnh báo giảm xung đột tới Ukraine để giữ cho không phận của Belgorod được tự do, Yusov cho biết, điều mà Ukraine đã quan sát thấy.
Yusov cũng tuyên bố rằng máy bay IL-76 của Nga thường được sử dụng để mang tên lửa S-300 tới các vị trí tiền phương và Nga đang bổ sung tên lửa của mình ở khu vực Belgorod sau nhiều đợt tấn công vào thành phố Kharkov gần đó của Ukraine.
Bình luận của Yusov, gây nghi ngờ về lời kể của Moscow, lặp lại những nhận xét tương tự được đưa ra vào đêm thứ Năm bởi Mykola Oleschuk, chỉ huy lực lượng không quân Ukraine. Ông nói trong một tuyên bố: “Tuyên truyền điên cuồng của Nga đang hướng một luồng thông tin giả mạo tới khán giả bên ngoài nhằm cố gắng làm mất uy tín của Ukraine trong mắt cộng đồng thế giới”.
Lubinets cũng gọi tài khoản không có căn cứ của Moscow là “một ví dụ sinh động về việc Nga lên kế hoạch trước cho một chiến dịch thông tin chống lại Ukraine”. Ông cho biết ông đã gửi thư chính thức tới Liên hợp quốc và Ủy ban Chữ thập đỏ quốc tế (ICRC) để hỏi liệu họ có được Nga thông báo về việc chuyển giao tù nhân chiến tranh bằng máy bay hay không.
Cơ quan An ninh Ukraine (SBU) hôm thứ Năm đã mở một cuộc điều tra hình sự về vụ tai nạn. Cơ quan truyền thông của chính phủ cũng kêu gọi tiến hành một cuộc điều tra quốc tế về vụ việc, nói rằng “không có bằng chứng nào cho thấy bất kỳ công dân Ukraine nào thiệt mạng trên máy bay” và “những tuyên bố chính thức của Nga không thể tin cậy được“.
Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov hôm thứ Năm cho biết còn quá sớm để nói về chỉ thị của Tổng thống Nga Vladimir Putin liên quan đến vụ tai nạn máy bay quân sự vì cuộc điều tra vẫn đang được tiến hành.
Ông gọi việc bắn rơi IL-76 là một “hành động hoàn toàn quái dị” vì chiếc máy bay này được cho là chở các quân nhân Ukraine “những người lẽ ra phải ở nhà theo đúng nghĩa đen”.
Việt Linh (Theo Deutsche Welle)