Một thẩm phán Liên Hợp Quốc đã bị bỏ tù bất hợp pháp khi ông bị bắt ở Thổ Nhĩ Kỳ sau âm mưu đảo chính năm 2016 mặc dù được hưởng quyền miễn trừ ngoại giao, Tòa án Nhân quyền Châu Âu cho biết hôm thứ Ba.
Tòa án phán quyết rằng việc “bắt giữ, giam giữ trước khi xét xử, khám xét nhà và người của Aydin Sefa Akay là trái pháp luật”. Họ cho biết việc giam giữ ông đã được gia hạn bất chấp các lá thư từ Liên Hợp Quốc nêu rõ quyền miễn trừ ngoại giao của ông và yêu cầu trả tự do cho ông cũng như chấm dứt vụ kiện chống lại ông.
Tòa án nói thêm rằng quyền tự do, an ninh và tôn trọng đời sống riêng tư của Akay đã bị vi phạm và yêu cầu Thổ Nhĩ Kỳ phải trả cho ông ta 28.100 euro (29.955 USD) tiền bồi thường thiệt hại và chi phí.
Nhưng tòa án đã từ chối yêu cầu trả tự do cho ông ta vì kết quả điều tra chỉ liên quan đến việc ông ta bị giam giữ trước khi xét xử chứ không phải mức án hiện tại của ông. Akay bị kết tội khủng bố vào tháng 6 năm 2017 và bị kết án bảy năm sáu tháng tù.
Bản án được giữ nguyên vào tháng 2 năm 2021, hơn hai năm sau khi nhiệm kỳ thẩm phán Liên Hợp Quốc của ông kết thúc, và Akay, đã ngoài 70 tuổi, hiện đang thụ án trong nhà tù Rize trên bờ Biển Đen. Tòa án châu Âu cho biết việc giam giữ hiện tại của ông bắt nguồn từ quyết định năm 2021.
Akay, cựu cố vấn pháp lý của Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ và đại diện của Hội đồng Châu Âu, đang làm thẩm phán cho Cơ chế Tòa án Hình sự Liên Hợp Quốc khi ông bị giam giữ tại nhà riêng ở Istanbul. Ông nằm trong số hàng ngàn người Thổ Nhĩ Kỳ bị vây bắt trong cuộc trấn áp nhóm mà Ankara đổ lỗi gây ra cuộc đảo chính quân sự thất bại vào tháng 7 năm 2016.
Ông bị truy tố vì là thành viên của một tổ chức khủng bố có vũ trang, cụ thể là nhóm do nhà truyền giáo Fethullah Gulen có trụ sở tại Hoa Kỳ lãnh đạo.
Chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ đã chỉ định phong trào Gulen là một nhóm khủng bố mà họ gọi là Tổ chức khủng bố Fethullahist.
Gulen, sống ở Pennsylvania, phủ nhận mọi liên quan đến âm mưu đảo chính khiến hơn 250 người thiệt mạng khi quân đội bất hảo xông vào Cầu Bosphorus của Istanbul và ném bom các mục tiêu ở thủ đô Ankara, bao gồm cả quốc hội.
Thổ Nhĩ Kỳ có ba tháng để yêu cầu chuyển phán quyết lên tòa án cấp cao hơn.
Tòa án Nhân quyền Châu Âu có trụ sở tại Strasbourg, Pháp và giám sát các cáo buộc vi phạm quyền dân sự và chính trị.
Việt Linh (Theo Euro News)